Hemşin ilçesi Pazar Çayı üzerinde yapımı planlanan HES Projesine verilen ÇED Olumlu kararı Rize İdare mahkemesi tarafından iptal edildi. Mahkeme heyeti oy birliği ile aldığı kararı yörede yapılan bilirkişi incelemesi sonrası hazırlanan rapora dayandırdı.

Tarıma ve balıklara etkisi belirleyici oldu
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Hemşin Büyük Dere ve Pazar Çayı üzerinde yapılacak “Dikmen I-II Regülatörleri ve HES Projesi”ne Mart 2014 tarihinde verdiği ÇED Olumlu kararına karşı Hemşin Muhtarlar Derneği tarafından dava açıldı. 2007 yılından bu yana organik çay tarımı havzası olan bölgede yapılmak istenen HES’lerin tarıma, sucul yaşama, bölgedeki bitki ve hayvan varlığına etkilerinin ortaya konması için mahkeme bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi.

Bölgede engelsiz dere kalmadı
Hidrobiyolog Prof. Dr. Tahir Atıcı, Jeolog Doç. Dr. Mustafa Fener ve Çevre Mühendisi Doç. Dr. Beril Akın’dan oluşan bilirkişi heyeti alanda yaptıkları inceleme ve gözlemler sonrası hazırladıkları raporda, HES inşaatı sırasında ortaya çıkan hafriyatın tarım alanlarına etkisi, depolanmasındaki belirsizlikler, bırakılacak can suyunun Deniz Alabalığı gibi göç eden türler açısından yetersizliği gibi konulara dikkat çektiler. Heyet raporunda balık türlerinin korunması amacıyla özellikle üreme amaçlı göç hareketlerinin engellenmemesi gerektiğine dikkat çektikten sonra şu gerçeğin altını çizme gereği duydu: “bölgede üzerinde engel olmayan dere olarak başka hemen hemen hiç dere kalmamıştır”. Raporda, HES Projesinde belirtilen “balık geçidi”nin uygun çalışmaması veya geçebileceği belirtilen balık türlerinin geçişinin sağlanamaması durumunda, göç eden veya yıl içerisinde yer değiştiren türlerin yaşamlarını devam ettirebilmelerinin olanaksızlığına vurgu yapıldı.

Bilirkişi ÇED’i eksik buldu
Bilirkişi raporunu karara esas alınabilir nitelikte bulan mahkeme heyeti oy birliği ile aldığı kararında; bilirkişi raporundaki “ÇED raporu içerisinde yapılan çalışmaların yüzeysel ve eksik olduğu” gerekçesiyle ÇED olumlu kararının hukuka uygun olmadığına hükmetti.