TÜRK Dünyası Kültür ve İnsan Hakları Derneği, İzmir'in Yunan işgaline uğramasının ve ardından milli mücadelenin başlamasının 100'üncü yılında 'Vittorio Pisani'nin eserleriyle Yunan mezalimi' adlı sergi açtı. İzmir'deki Çetin Emeç Sanat Galerisi'nde açılan sergide, İzmir'in Yunanlar tarafından işgal edilişinin tanığı olarak yaptığı resimlerle katliamı belgeleyen levanten ressam Vittorio Pisani'nin eserleri yer aldı. Pisani'nin, 15 Mayıs 1919'da Patris Vapuru'ndan inen ve İzmir Metropoliti Hrisostomos tarafından takdis edilerek Türk kanı içmeye çağırılan Yunan askerlerinin öldürdüğü Türklerin, ayaklarından sürüklenerek denize atılışı, Şehit Gazeteci Hasan Tahsin'in ilk kurşunu atışıyla birlikte Yunan askerlerinin panikle yaptığı katliamı adeta belgeselleştirdiği resimleri dikkat çekti. Sergfi ile ilgili bilgi veren Dernek Başkanı Celal Öcal, işgal döneminde İtalyan hükümetinin finanse ettiği güzel sanatlar okuluna 1906'da müdür olarak atanan levanten Spiriodione Pisani'nin Yunan asıllı eşinden olan ressam oğlu Vittorio Pisani'nin, tanık olduğu katliamı tuvallere taşıdığını söyledi. İşgalin ardından Yunanların Türk evlerini talan etmeye, insanlara tecavüze başlamasıyla Türk dostu olarak tanındıkları için kendi evleri de talan edilince üzerlerindeki elbiselerle İtalya'ya döndüklerini ve Vittorio Pisani'nin güzel sanatlar akademisine devam etmesine karşın günbegün savaş haberlerini ilgiyle takip ettiğini belirten Öcal, "O dönemde Mısırlı Prenses Kadriye Hüseyin Türkiye'ye gelmiş, Gazi Mustafa Kemal Paşa ve TBMM üyeleriyle görüşmüştü. Prenses Türkiye'nin verdiği İstiklal mücadelesini batı kamuoyuna tanıtan bir eser hazırlığı içindeydi. İzmir'de bulunduğu sırada Yunan işgalini gördüğünü öğrendiği Vittorio Pisani'yi Roma'da buldu ve kitap yazma düşüncesini aktararak Türkiye'de tanık olduklarını resimlemesini istedi. Pisani de gördüklerinin yanında, takip ettiği Ege'de direnişin başlaması, efeleri, zeybekleri çizdi. Kadriye Hüseyin'in 1921'de Fransızca olarak İtalya'da yayınladığı 'Lettres d'Angora la Sainte' (Mukaddes Ankara'dan Mektuplar) adlı kitabında Pisani'nin tabloları Yunan mezalininin kanıtı, görsel malzeme olarak kullanıldı. Bizim sergimizde Pisani'nin eserleri ile döneme ait belgeler yer alıyor" dedi. Mehmet KURT / İZMİR, () FOTOĞRAFLI