İsmail ÖZTÜRK-Süheyla GÖZDERELİLER/YALOVA, - 17 AĞUSTOS 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden geçen 20 yılın ardından depremi yaşayan vatandaşların psikolojik olarak nasıl etkilendiklerini içeren “99 Marmara Depremi Projesi”ne Yalova’dan start verildi. Yapılan araştırma, depremin izlerinin silinmediğini gözler önüne serdi. Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından başlatılan '99 Marmara Depremi Projesi' ile "Depremin ardından yaşanan travma aileyi nasıl etkiledi?", "İnsanlar depremle nasıl başa çıktı?" sorularına cevap aranıyor. Bu kapsamda Yalova ve Kocaeli’ye giden ekipler 17 Ağustos Marmara Depremi’ni bizzat yaşayan 400 kişiyle görüşmeler gerçekleştiriyor. Yapılan görüşmeler, kayıt altına alınıyor. Araştırma ile depremin insan psikolojisi üzerinde bıraktığı izler araştırılıyor. Proje hakkında bilgi veren Davranış Bilimleri Enstitüsü Projeler Koordinatörü Dr. Zeynep Zat Çiftçi, 17 Ağustos Marmara Depremi’ni yaşamış kişilere psikologlar eşliğinde çeşitli sorular yönelttiklerini söyledi. Çiftçi, “Davranış Bilimleri Enstitüsü olarak bir proje yürütüyoruz. 1999 Marmara Depremi’nde Yalova’ya gelerek psikolojik destek vermiştik. Bu sürecin ardından 20 yıl geçti. Bu sürenin ardından yaralar sarıldı mı bunu araştırıyoruz. Deprem travması aile yaşantısını nasıl etkiledi? Nasıl baş ettiler? Neler yardımcı oldu? Şu anda nasıllar? Bunları araştırıyoruz. Aradan geçen 20 yıla rağmen Yalova’da depremin unutulduğunu söylemek mümkün değil. Araştırmada insanların depremin acılarını unutmadıklarını sadece baş ettiklerini görüyoruz. Deprem sonrasında barınak ve diğer gereksinimlerin karşılanması kadar psikolojik desteğin de ne denli önemli olduğunu gördük” dedi. 400 KİŞİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMA Araştırmanın ve yürütülecek olan psikolojik çalışmaların eylem planı olma niteliğini de taşıyacağını belirten Çiftçi, “Proje bizi bekleyen deprem sonrasında neler yapacağız, bizi neler bekliyor sorusuna da cevap verecek. Yaşanacak olası Marmara Depremi sonrası için elimizde bir psikolojik deprem planı da oluşmuş olacak. Yalova’da yaklaşık 400 kişi üzerinde bu araştırmaları yürütüyoruz” diye konuştu. DENEKLERE 100 SORU YÖNELTİLİYOR Proje il merkezi ve ilçelerde sürdürülürken, vatandaşlara 17 Ağustos Marmara Depremi ile ilgili çeşitli sorular yöneltiliyor. Anket çalışması ise ARGE-MAR adlı şirket tarafından sürdürülüyor. İçerisinde psikologların da olduğu 15 kişilik ekiple yapılan çalışmalar hakkında bilgi aktaran Arge-Mar- araştırma şirketi sahibi Levent Evrim, “Bu çalışma Kocaeli iline bağlı Değirmendere, Yalova ve Kocaeli merkez bölgelerinde 99 depreminin meydana getirdiği travmanın kalıcılığı ve günümüze yansımasını ölçen bir çalışma. Aynı anda 4-5 test gerçekleştiriyoruz. Çalışmada, deprem travma ölçeği, travma dayanıklılık ölçeği, aile travma ölçeği ve stres ölçeği başlıkları altında gerçekleştiriliyor. Toplamda 100 sorudan oluşan bir test uyguluyoruz. Bunun sonunda elde edilecek veriler psikologlar tarafından değerlendirilecek ve sonuçları 17 Ağustos Marmara Depremi’nin 20 yıldönümünde bir rapora dönüştürülerek açıklanacak” dedi. FOTOĞRAFLI