İnsanın olgun insan= has, hak mümin ve Müslüman olabilmesi için önce samimi, bilgili, bilgin, bilge olması gerekir. İlmin ve İslam dininin gerektirdiklerini hayatında gerçekleşmesi lazımdır. Dosdoğru, dürüst, gerçekçi, İslam dininin fazilet değerlerini, ilmin gerektirdiklerini, bilimin güzelliklerini yaşam tarzı edinmeli. “Adil, adaletli, affedici, sözünün sahibi, mert, güzel ve üstün ahlaklı, haramlardan sakınan, helal ve meşru yaşayan olmalı.” “ Birey, aile, toplum, devlet, millet olarak; ilim ve din esasları içinde kalınması gerekmektedir. Sevgi, saygı, barış, dostluk, kardeşlik, huzur, mutluluk, alçak gönüllük, ağırbaşlılık içinde sade bir hayat sürdürmeli. Anne ve babaya iyilik, iyiliği başa kakmama, başkalarının elindekine göz dikmeme, birlik, kardeşlik içinde olmalı. İhtiyaç giderme, cömert olma, hayırda cömert davranma göstermeli. Ahlakı görevler bilinip, yerine getirilmeli. Dosdoğru sözlü ve davranışlı olmalı.” “Hak, hukuk, adalet, hakkaniyet, güzel ahlak, edep, hayâ, iyiliği yayma, kötülüğü önleme içinde yaşamalı. Kendi için istediğini başkaları içinde istemeli.”

Din kardeşliği hassasiyeti olmalı. “Doğru, eğri, hak, batıl nedir, bilip; doğru, gerçek, hak, hakikat tarafında yer almalı.” Emanet korunmalı, hainlik etmemeli. “Din- iman, vatan, millet, devlet, bayrak, bağımsızlık, özgürlük düşmanı olmamalı.” “ İzinsiz başkasının malına, mülküne, evine girmemeli, servetini almamalı.  Güzel sözlü, iyi davranışlı, saygılı, hayır yapan, hayra davet eden olmalı. “Hakka hakikate davet etmeli.” “Hayra engel olanlara karşı mücadeleyi ilmi ve hukuki sürdürmeli. Hak hukukla hüküm vermeli. İnsanlara, hayvanlara, bitkilere, doğaya asla zarar vermemeli. Kul hakkına riayet etmeli. İnsan hak hukukuna, diğer varlıkların hak hukukuna saygılı olmalı.” “Zalimlerden, zulmedenlerden asla olmamalı.” İsraf etmemeli. Gösteriş için savurganlık yapmamalı. İhtiyaçtan başkasına harcama yapmamalı.

İyiliğe karşılık beklemeden, iyilik etmeli. “Kötü, çirkin, yalan, yanlış, zararlı, batıl, küfür, tağut nedir; bilmeli.” Allah cc. İyilerle kötüleri bir tutmaz, bilmeli. “İyilik- kötülük arasındaki farkı bilmeli. Hak ile batılın farkını eksiksiz bilip, kabul etmeli.” İyiliğe iyilikle karşılık vermeli. “ Kadınlara özel hassasiyetle en iyi, güzel muamele etmeli. İyiliği ağır basan hak mümin ve Müslümanlardan olmalı.” “İslam’ın bütünlüğüne zarar getirici hiçbir söz ve eylemde bulunmamalı. Kalp, beyin, ruh, gen, akıl, fikir, eylem olarak İslam sıfatlı olmalı.” “ Hakta kararlı ve tutarlı olmalı.” Kıskanç, kibirli, kinli, kötü, zararlı olmamalı. Kötü, zararlı, çirkin hiçbir davranışın içinde asla olmamalı. Çıkar hırsı ile davranmamalı.” “Merhametli, şefkatli, müşfik, acıyan, bağışlayan, seven, saygı duyan harika harikulade mümin olmalı.”

“Müminlerle kâfirler arasındaki farkı bilip, sonucun nasıl gerçekleşeceğini bilmeli.” Kötü bağımlılık sahibi olmamalı. Başkalarına kötü sıfat takmamalı. Namuslu, iffetli olmalı. Nefse, şeytana uymayan, öfke ve kızgınlıkla hareket etmeyen birey olmalı. Örnek, numune güzel Müslüman olmalı. “Müslüman olmayanların güzel huyları olmaz, unutmamalı.” “ Kur’ân’ı Kerim’i kılavuz, peygamberimizi örnek alıp, yaşamalı. “Peygamberimizin yaptığı gibi ibadet etmeli.” Kur’ân ve peygamber ahlakı gibi ahlaklaşmalı.” “ Sabır, sebat, sevgi içinde tatlı dilli, güzle sözlü, yararlı davranışlı olmalı. Kalp temiz, eylemler güzel, iyilikler üstün, yardımsever olmalı.” Müslümanlarla yardımlaşma, dayanışma, paylaşma, destek olma içinde olmalı. Kimseye sövmemeli, küfretmemeli, hakaret etmemeli. Yetim hakkı, kul hakkı, insan hakkı, zalim ve gâvur hakkı yememeli. Zalimlerden olup, zulmetmemeli. Peygamberimiz ve peygamberler gibi İlahi hükümlere eksiksiz uymalı.

Birey, aile, toplum olarak; huzur, mutluluk içinde yaşama gayreti ile davranmalı. Ümitsizliğe asla düşmemeli. Her sorunun bir çözümü, her derdin bir çaresi vardır, unutmamalı. Birey ve ekip olarak işlerin üstesinden gelmeli. Komşuluk, akrabalık bağlarını güçlendirmeli. Anne ve babaya itaat etmeli. Eşimize, çocuklarımıza çok güzel davranmalı. Sevgi, saygı içinde en ideal şekilde davranmalı. İslam ilkelerine, kurallarına harfiyen uyarak yaşamalı. Mümin olarak dini görevleri bilip, yaşamalı. İnsan olarak İslam’ın emrine uygun örtünmeli. Tesettüre riayet etmeli. Batıl olan batılılara hiçbir şekilde uyup, batıl sapık olmamalı. Allah cc. Dostu olup, Allah’ın dostları ile birlikte olmalı. Kâfirleri dost edinmemeli. Kâfirlerden dost olmaz, bilmeli.

 “Allah’ı cc. Tevhit inancına uygun şekilde bilinip, kabul edilmeli. Esma’ül Hüsna tam ve eksiksiz bilinip, kabul edilmeli. Esma’ül Hüsna bilinmeden, Allah cc. Tam anlamı ile doğru bilinemez.”

 “ Peygamberimizin de ad ve sıfatları tam bilinmeli. Peygamberimizi tanımak için siyer- Peygamberimizin Hayatı tam anlamı ile eksiksiz bilinmelidir. “ İslam dinini; Kur’ân, sünnet, sahabe, peygamberimizin varisleri olan nitellikli âlimler gibi anlayıp, yaşanmalı.

İbadetleri peygamberimiz gibi eda etmeli. İslam’ın şartları doğru ve iyi bilinip, yaşanmalı. Kusur, gösteriş içinde vaktimizi ziyan edecek hallerden sakınmalı. “Dünya hayatını ahiret hayatı için yaşamalı. Ahirette bize zarar ettirecek her davranıştan kaçınmalı. Dünya hayatının bir sınav olduğu akıldan çıkarılmamalı. Faydasız meşguliyet, zararlı hareket, kötü işler, haram davranışlar içine girip, günah almamalı. Her zaman dosdoğru orta yolu izlemeli. Hayat imtihandır, asla unutmamalı!” Hırsızlık, israf, müsriflik, kumar, alkol, uyuşturucu madde, dikili taşlar gibi pis işlerle ilgilenmemeli.  “İnsan, varlığın hak hukukuna eksiksiz uymalı. Zalimlerden ve zulmedenlerden kesinlikle olmamalı.” Ölçü ve tartıda, alışverişte, memurlukta, işçilikte, üretimde, tüketimde dosdoğru olmalı. Rüşvet, haksız kazanç, fazla kira alma, serveti haram edinme katiyen olmamalı.

“Farzlar, vacipler, sünnetler, mubahlar, müstehablar iyi bilinip, icra edilmeli. Haram, günah, mekruh, müfsit işlerden sakınıp, kaçınmalı.” Akıl yürütmeyi, ilim, meslek öğrenmeyi eksiksiz yapmalı. Akıl, fikir, doğru düşünce, güzel sanat, meslek sahibi olmalı. Cahillerden asla ve kat’a olmamalı. Düşünüp, ibret almalı. Olaylardan, olgulardan ders çıkarmalı. Gezip görmeli. Okuyup, araştırıp, inceleyip, bilmeli. İlim adamları çok değerlidir. Takva ilim ve meslek insanları çok üstündür. Hakça üreten değerli insandır. Hırsa kapılmadan her güzelliği, iyiliği edinmeli, kazanıma dönüştürmeli. “İnsan hakça ibadet etmek için yaratılmıştır. Başıboş olmamalı.” “ İnsan, İslam ile yükselir. İnsan, batıl- küfür ile alçalır. İnsan, takva ve vera yaşantısı ile onurlanıp, değerlenir, üstünlüğe erişir.” İnsan, Allah’a ve birbirlerine muhtaçtır. İnsan gaflet, sapıklık, hainlik, nankörlük içinde asla olmamalı.

Allah’ın yarattığı evrene, dünyaya, insana, varlıklara bakınız, araştırınız, inceleyiniz, dersler çıkarıp, ibret alınız. “Kur’ân dosdoğru yola götürür.” Kur’ân-ı Kerim; okumayı, ilim, meslek öğrenmeyi, çalışmayı, yararlı üretmeyi emreder. Kur’ân şifa ve rahmettir, nimettir, berekettir, merhamettir, yumuşaklıktır. İslam yaşantısında olan korunur.

“Müslümanlar dost ve kardeştir. Kâfir dost edinilmez. Zira onlardan dost olmaz. Kâfirlere, müşriklere, münafıklara, zalimlere itaat edilmez. Bu sapıklar insana değer vermez. Hele Müslüman’a hiç değer vermezler. Onlar, Allah’tan başkasını tanrı edinirler! İnsanlara, kadınlara değer vermezler. Allah’ın hak hükümlerine uymazlar.

İslam dışında kalan insanların hiçbir özürleri geçerli kabul edilmeyecektir. Herkes hak ettiğini ödül veya ceza olarak eksiksiz görecektir. Kâfirler cehenneme girecektir. Cehennemde ölüm yoktur, orada süresiz kalacaklardır. Takva mümin ve Müslümanlar cennete girecektir. Ölüme ve ölümden sonra dirilmeye hazırlıklı olmalıyız. Gaflet, delalet içinde olmamak için doğru irade kullanmalıyız. Başkalarını rab ve peygamber edinip; onun bunun yolunda, izinde olmamalıyız.

Hazreti Muhammet sav. Allah’ın elçisidir. Bütün insanlara rahmet olarak gönderilmiştir. Beşerdir ve güzel yüksek ahlaka sahiptir. İyileştiricidir. Vahye göre konuşur, yaşar, ibadet yapar. Müminlere canlarından daha yakındır. Tebliğ eder, öğretir, eğitir. Herhangi bir ücrette istemez. Peygamberimize salât, selam, sevgi, saygı göstermeliyiz. “Peygamberlerin sözleri vahiydir. Kendi heveslerinden konuşmazlar. Tebliğ ederler ve güzel örnek olarak yaşarlar. İbadetleri peygamberimiz örnek alarak yaparız.” Peygamberler arasında fark yoktur. Hepsini sever ve saygı gösteririz. Allah’a ve peygamberlerine itaat etmek her müminin görevidir. Bütün peygamberler İslam dininin tebliğini yapmıştır. Peygamberler tarihini çok iyi bilip, ders ve ibret almalıyız. İlim irfan sahibi olup; arif, âlim olmalıyız.

“Müslümanlar barış, kardeşlik, dostluk, birlik- beraberlik, barış, sevgi, saygı, meşru savunma içinde birbiri ile kardeştir.” Böyle olmalıdır. Bozgunculara, casuslara, düşmanlara, fitnecilere, kâfirlere, savaşa teşvik edenlere karşı bilinçli, uyanık, dikkatli olmalı. Eşekleri, itleri konumuna düşmemeli. Bugün Müslümanlar niteliklerini, özelliklerini kaybettiklerinden; kula kul olmakta, düşmanları tarafından kullanılmaktadır! Özde, sözde, davranışta has hak mümin Müslüman olmaktan uzaklaşmaktadır!

Güzel ve üstün İslam ahlaklı, dosdoğru, gerçekçi, adaletli, Allah’ın indirdiği ile hükmeden olmalı. Hak ile hükmedenlere itaat edip, saygı duymalı. “Bozgunculara, fitnecilere, kâfirlere uymamalı.” Helal ve haram bilip, haramdan sakınmalı. Helal, mubah yaşamalı. Hakkı ayakta tutmalı. Haksızlık yapmamalı. Başkalarının ve kendi canımıza kıymamalı. “Her zaman ıslahçı- iyileştirici olmalı. İyiliği emredip, kötülüğü yasaklamalı. Kâfirlere itaat etmemeli.” Kötülük yapana hak hukuk ile denk ceza vermeli. Makam ve mevkii kötüye kullanmamalı. Mutedil birey ve topluluk olmalı. Tanıklıkta dürüst ve adaletli olmalı. Şuursuz taklit yapmamalı. Zalim ve zulmeden olmamalı. Büyük günahları bilip, kaçınmalı. Cahiliye adetleri ile yaşamamalı. Duada ve ibadette bile aşırılıktan sakınmalı. Her şeyi istendiği şekilde dosdoğru, orta yollu yapmalı. “Aşırılık- gerilik İslam’da yasaklanmıştır.” Harama helal, helale haram dememeli. Hüsrana düşecek işler yapmamalı. Maddi, manevi tertemiz olmalı. Takva mümin ve Müslüman olmalı. Tövbe etmeli. Tevekkül etmeli. “Peygamberimizin vahye göre yaşadığı gibi yaşamalı. Zikretmeli, dua etmeli, ibadet etmeli, güzel ahlaklı olmalı. Kur’ân-ı Kerim’i peygamberimizin yaşadığı gibi dosdoğru yaşamalı.”

Allah cc. Cihadı emrediyor. Cihat; 1- Dini yaymak için her türlü uğraş, cihattır. 2- Nefisle savaş cihattır. 3- Allah cc. Rızasını kazanmak için yapılan her iyilik, yararlı çalışma cihattır. 4- Din uğruna, mukaddes uğruna savaşmak cihattır. “Başka milletlerle savaşı devlet yönetenler, şura ile danışma ile verir. Herkes cihat ilan edemez.”

Allah cc. Kendine ibadet edilmesini, kulluk edilmesini, zikretmeyi, dua etmeyi, tövbe etmeyi, iyilik etmeyi, yardım etmeyi, İslam dininin hükümlerine göre yaşamayı emretmektedir. İyiliği yaymayı, kötülüğü önlemeyi emretmektedir. Kendimize ve başkalarına haksızlık etmemeyi emretmektedir. Kötü, zararlı, çirkin, yanlış davranmamayı emretmektedir.

Allah cc. Kur’ân-ı Kerim’de bizlere yapmamız için 6,236 ayet gönderdi. Peygamberini tebliğ, örnek, öğretmek, eğitmek için gönderdi. Bizler bu ayetlerden sorumlu, ödevli, yükümlü, görevliyiz. Hazreti Muhammed’i peygamber olarak; öğretici, eğitici, anlatıcı, güzel örnek olucu olarak görevlendirdi. Ona uymalıyız. “Allah’a ve peygamberlerine itaat ederek, İslam dinini yaşam tarzı edinmeliyiz.”

“Sizlere, Bakara Süresi 177. Ayeti temel alarak, yaşam tarzı etmenizi, öncelikle arz ediyorum. Bu ayete göre İslam dinini yaşamaya başlamanızı; âlemlerin Rabbi olan Yüce Allah’tan diliyorum.”

Hadisi şerif: “ İki nimet vardır ki, insanların çoğu bunları değerlendirme hususunda aldanmıştır. Bunlar; sağlık ve boşa geçirilen zamandır.”