İrfan ÖZŞEKER/SİVAS, () - OTOMOBİL ve servislerde küçük çocukların araç içinde kilitlenerek, unutulması ve hayatını kaybetmesi sonucu yaşanan acı olaylar iki lise öğrencisinin bu konuda bir proje geliştirmesini sağladı. Sivas Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencileri Mehmet Efe Kaya (13) ve Semi Doğaç Dağdeviren (13), hayati tehlike yaşanmaması ve can kayıplarının önüne geçilmesi için ‘araç içi akıllı havalandırma sistemi’ isimli bir proje geliştirdi. TÜBİTAK tarafından düzenlenen yarışmada ikincilik ile ödüllendirilen sistem projesinin maliyeti ise 400 lira. Kızılötesi karbondioksit ve piezo sensörü kullanılarak hazırlanan proje ile araç içindeki kişi havasız kaldığında sistem devreye giriyor. Aracın camları ve havalandırması otomatik açılarak içerideki kişinin nefes alması sağlanıyor. Tüm araçlara uygulanabilen proje, TÜBİTAK tarafından ortaokul öğrencileri araştırma projesi yarışmasında teknoloji ve tasarım alanında ikincilik ödülü kazandı. Projeyi hazırlayan öğrencilerden Mehmet Efe Kaya, servislerde ve araçlarda unutulan çocuklardan etkilenerek bu çalışmayı yaptıklarını belirtti ve "Arkadaşımla araştırdık, tasarladık, sonra da projemizi çalıştırdık. Projeyi araç içerisinde kalan yaşamasını sağlamak için tasarladık" dedi. Diğer öğrenci Semi Doğaç Dağdeviren "Araç içerisinde bir karbondioksit sensörü var. Karbondioksit oranı belli bir miktarı aşınca sensör devreye girerek havalandırmayı aktif hale getirerek camları otomatik açıyor. Projemizle evlerde, sanayilerde ve kapalı alanlarda karbondioksit zehirlenmelerinin önüne de geçilebilir" ifadelerini kullandı. 'SORUNLARA ÇÖZÜM BULMALARINI İSTİYORUZ' Proje koordinatörü ve Sivas BİLSEM Müdürü Adem Uzun, öğrencilerden gerçek hayatta karşılaştıkları ya da görmüş oldukları sorunlara çözüm önerileri bulmalarını istediklerini ifade ederek "Bu çözüm önerilerini bulurken de proje tabanlı çalışma yapmalarını arzu ediyoruz. Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenciler proje tabanlı çalışıyorlar. Öğrencilerimizden Mehmet Emin Kaya ve Semi Doğaç Dağdeviren bana bu projeden bahsettiler. Serviste unutulan çocuklar ve onların yaşadığı olumsuzlukları gidermek için çalışma yapmak istediklerini ifade ettiler. Ben de yapılabileceğini söyledim. Teknoloji tasarım alanında bu öğrencilerimizin yaptığı projeye danışmanlık yaptım. Projenin temel çalışma mantığı şu şekilde; Araç içerisinde biri kaldığında, bir süre sonra kabindeki karbondioksit miktarı artıyor. Bu projeyle araç içerisinde bulunan sensörler sayesinde içerideki şahsın varlığı algılanıyor ve daha sonra karbondioksit oranı belli bir oranın üzerine geldiğinde aracın hem camı açılıyor hem de havalandırma sistemi çalışıyor. Bu şekilde araçta mahsur kalan kişinin karbondioksit zehirlenmesinin önüne geçilmiş oluyor. Proje bu şekilde öğrencilerimiz tarafından gerçekleştirildi. Biz de bu süreçte çocuklarımıza nasıl bir yöntem izleyecekleri, nasıl yapacakları hususlarında danışmanlık yaptım" dedi. 'GELİŞTİRMEYE AÇIK BİR PROJE' Öğrencileri tarafından hazırlanan projenin evlerde, sanayilerde ve kapalı alanlarda da kullanılabileceğini ifade eden Uzun "Proje geliştirmeye açık bir proje. Evlerde, sanayide, kapalı alanlarda kullanılabilir. Biz karbondioksit sensörü kullandık, bunun yerine karbonmonoksit sensörü kullanılarak baca gazlarından çıkan dumanlarla evlerde ya da sanayide insanların zehirlenmelerinin önüne geçilebilir. Tıpkı burada olduğu gibi yine bir havalandırma sistemi ve pencerelere kurulacak bir sistemle evlerde ya da sanayide karbonmonoksit oranı belli bir oranın üzerine çıktığında camlar açılacaktır ve havalandırma sağlanacaktır. Hatta uyarı sistemi de konulabilir bunun içerisine. O uyarı sistemiyle de ev içerisindeki kişilerin de bilgilendirilmesi sağlanabilir" diye konuştu. FOTOĞRAFLI