Ercan KAYLI/DALAMAN (Muğla), () - MUĞLA'nın Dalaman ilçesinde limon ve portakal üreticileri, maliyet girdilerinin arttığını vurgulayarak, destek istedi. Dalaman Ziraat Odası Başkanı Tayfun Tevfik Tuncay, üreticiyi koruyacak yasal düzenleme istediklerini söyledi. Portakal ve limon üreticileri, her iki ürünün kilosunun bugün tarlada 40 -70 kuruş arasında değiştiğini ancak alıcı bulamadığını, ürünün dalda kaldığını söyledi. Dalaman Ziraat Odası Başkanı Tayfun Tevfik Tuncay, tüccarın sene başında tarlada ürünü almak için çiftçiyle 1,30 TL'den el sıkıştığını ancak ihracatın düşmesiyle bu fiyatın da düştüğünü söyledi. Çiftçinin elinde sözleşmenin bulunmaması ya da tüccarı koruyan sözleşme yapılması nedeniyle başta anlaşılan ücretin çok altına ürünün satılmak zorunda kalındığını belirtti. Oda Başkanı Tuncay, şöyle dedi: "Çiftçimizin 100 ton limonu varsa 130 bin TL gelir beklerken, 60 bin TL'ye düşebiliyor. Bu rakamlar çiftçiler için büyük rakamlar. Öncelikle yetkililerimizden üreticilerimizi koruyucu kanun niteliğinde yasalar talep ediyoruz. Sıkıntıların giderilmesi için Türkiye genelinde büyük çiftçi birliklerinin kurulmasını istiyoruz. Aracılar çiftçilerden alıp, kendileri sattığı müddetçe bu tür sıkıntılar yaşanacaktır. Aracılar karlarını koyarak çiftçi 1 kazanırken, onlar daha çok kazanmakta. Bunun sonucunda da, tüketici yüksek fiyatla ürün almak zorunda kalıyor. Örneğin bu yıl, üreticilerin sezon başında 1.30 TL'den anlaştığı limon son olarak en çok 70 kuruştan hesap gördü. 'Washington' cinsi portakal da 60 kuruştan alıcı buldu. Ama büyük kentlerde bu ürünler, yüksek fiyatlara satılmaktadır. Çiftçiler maliyetine satmasına rağmen, aracılar kar ederek satmaktadır." Dalaman'da 20 yıldır portakal ve limon yetiştiriciliği yapan Şerif Şaşmaz ise şöyle dedi: "Maliyetlerimiz bu yıl yüzde 120'nin üzerinde artmış olmasına rağmen, 10 yıl önce 40-50 kuruşa sattığımız portakalı ve limona bugün bahçede aynı fiyat verilmektedir. Bu fiyatın üreticiyi kurtarmadığı herkes tarafından biliniyor. Bunun yanında mazot, ilaç ve işçilik fiyatlarıyla maliyetlerimiz çok arttı. Ürettiğimiz ürünler hiçbir zaman değerlenmiyor. Çiftçiler olarak iktidardan destek bekliyoruz. Döviz kurları gerilemesine rağmen halen yüzde 10-20 arasında girdilerimize zam yapılmakta. Tüccarlar tamamen kendi lehlerine dönük sözleşmelerle bizden ürün alıyorlar. İstedikleri gibi değiştiriyorlar. Tüketicinin tutacağı tek bir dalı yoktur. Bizden 1 TL'ye alır ama ödeme zamanı 50 kuruş öder. Bazen de toplamadan bırakır gider. Bunlara karşı hiçbir yasal hakkımız yok. Tamamen tüccarın insafına kalmışız. Kaça sattıklarını bilmem ama biz çok ucuza satıyoruz. Bir çay parasının yarı parasına portakal satıyoruz." '80 DÖNÜM NARENCİYEM VAR, 800 TL DESTEK ALIYORUM' Portakal ve limon yetiştiricisi Ramazan Çatar ise maliyet girdilerinin arttığını vurgulayarak, şöyle konuştu: "Her şey artıyor ama bizim ürün fiyatları daha aşağıya iniyor. Tüccara karşı hiçbir yaptırımımız yok. Sezon başında bizle anlaşsa bile hasat döneminde fiyatı yarı yarıya indirip, bazen de almayarak ürünü ağaçta bırakıyor. Narenciyenin bize maliyeti, işçiliğini kendimiz yaptığımız halinde 50- 60 kuruştur. Satışımız da en çok 75 kuruştur. Bütün ilaç ve maliyet fiyatları artmasına rağmen bizim fiyatlar geriye dönüyor. Diğer büyük kentlerdeki fiyatları duyuyoruz, şaşırıyoruz. Bazen çiftçiler suçlanıyor. Bazen aracı firmalar suçlanıyor. Ama hiçbir araştırma yok. 80 dönüm narenciyem var, 800 TL destek alıyorum. Bir çuval gübreyi 300 TL'ye alıyorum. Bu parayı mazota mı kullanayım, gübreye mi kullanayım. Geçici destekler işe yaramıyor kalıcı destekler istiyoruz. Sorunların araştırıp çözülmesi gerekiyor." FOTOĞRAFLI