İnsanın iyi davranış sahibi olması için; iyi niyet, güzel duygu, dosdoğru düşünce sahibi olmalı. Olmalı ki; iyi, güzel, dosdoğru, yararlı, önemli, değerli, insani, ahlakı davranış, hareket, eylem içinde olabilsin. İyi düşünce sahibi olmayan; iyi niyet, güzel duygu, sağlıklı hayal kuramaz. Böyle olunca da işi, görevi, ödevi, çalışmaları faydalı olmaz. Önce düşünmeyi öğrenmeli. Çoklu zekâ kuramına göre çok yönlü Düşünmeli. Beyni bir bütün olarak doğru kullanmalı. Düşünmeyi öğrenip, öğrendiği doğruları yaşam tarzı edinmeli. Akıllı düşünmeli. Mantıklı düşünmeli. Makul düşünmeli. Esnek düşünmeli. Analitik düşünmeli. Sentez yaparak düşünmeli. Çözümleme yaparak düşünmeli. Eleştirel düşünmeli. Ahlaklı düşünmeli. Farklı düşünmeli. Üstün nitelikli düşünmeli. Halk gibi düşünmeli. Hak ve hakikatçe düşünmeli. Akıllı, ilmi, stratejik, bilimsel, dinsel düşünmeli.

Hayal kurmalı. Hayal kurabilmek içinde bilgili olmalı. Görgülü olmalı. Düş kurmalı. Farklı boyutlarda görmeli. Alanda olup, bitenleri öğrenmeli. Ülkeleri, ülkemizi, dünyayı, evreni, ahireti tanımalı. Her şeyi bütünlük içinde görüp, daha sonra detaya bakmalı. Hem okumalı. Hem de gezi, gözlem, inceleme, irdeleme, gözleme, analiz, sentez yapmalı. Dünya ülkelerini gezmeli. Gezerken de okumalı. Mantık çalıştırmalı. Akıllı, mantıklı, sağduyulu, makul, ilmi, bilimsel, sözel, sayısal, fen, görsel, düşsel, doğa, ahiret, içsel, dışsal, esnek düşünce sahibi olmalı. Hep eleştirme, yerme, kötüleme yerine; çözüm, çare yol ve yöntemleri sunmalı.

CHP gibi hep yıkıcı, bozuk, kötü, ipsiz sapsız, temelsiz, asılsız eleştiri yapmamalı. Bugünlerde Kocaeli’nde ikinci bir çöp fabrikası yapılacak. 1,8 milyon nüfusu aşan Kocaeli’nin ikinci bir çöp yakma, işleme, yok etme fabrikasına gereksinimi var. İlde kişi başına günlük 1 kg.dan fazla çöp üretilmektedir. Belediye nereye kurulsun derse, hayır olmaz. Oraya kurulmasın, deniyor ve imza toplanıyor. 83 bin imza toplanmış. -Pekâlâ, nereye kurulsun? Bir çözüm, çare düşüncesi olan var mı? – Yok! - Öyleyse kurulmasın! Dağlara denizlere, göllere, akarsulara eskisi gibi dökülsün mü? – Ona da olmaz, derler. Ama onlarca CHP belediyesi hala her türlü çöp ve atığını doğaya akıtmakta, dökmektedir! Başkalarının çözüm yolunu da tıkamaya çalışmaktadır. Bu bir düşünce şekli değil, düşüncesizliğin manyaklığıdır. Bozgunculuk, fitne, fesat, nifak, kargaşa, anarşi, şiddet, terör, kavga etme çıkarmaktadır!

Bozgunculuk yapma, anarşi, kargaşa, terör, kavga, çıkmaz durum oluşturma bir düşünme yol ve yöntemi değildir. Acele etmeden, derinlemesine inceleme, irdeleme, AR- GE yaparak bir doğru karar vermeli. Gerektiğinde tavız- ödün de vermeli. Sakin ve sessiz düşünmeli. Sesli düşünme de yapmalı. Her zaman A,B,C,D planların olmalı. Bu plan ve projeleri ekip, takım çalışması yaparak, yüksek uzman kişilerle birlikte yapmalı. Her zaman birkaç seçenek olmalı. Bir iş yaparken; sorulacak, eleştirilecek tüm yollara karşı yanıt bulmuş olmalı. Farklı çözüm yolları bulmalı.

Olumlu, olumsuz, eleştirel, yıkıcı tüm eleştiriler için yanıt hazırlamalı. Kendimiz derinden sorgulayıp, yargılamalı. Avantajları, riskleri değerlendirmeli. Olumlu, olumsuzlukları görmeli. Ahlaklı, ahlaksız, iyi kötü, doğru, yanlış, anlayışlı, anlayışsız, art niyetli olacak tüm eleştiriler değerlendirilmeli. Halkın görüşü alınmalı. Hakça hakikatçe karar vermeli. Empati yapmalı. Özverili çalışmalar yapmalı. Takım çalışması yapmalı. Beden dili ile sözel, sayısal, birlik beraberlik içinde tüm değerlendirme yapılmalı.

İşte bir değerlendirme doğru yapılmasa, İlçemiz Karamürsel- Balık Adası’nda yapılan işyerleri gibi bir öcü, ucube, korkuluk ortaya çıkar! 15 yıllık yeni 3 işyeri binası yıkılıp, yerine yeniden işyerleri yapılması için 3,5 milyon liraya ihale edildi. Ama hiç eser, sanat, estetik, mimari, mühendislik ortada yok. Çok berbat, sık, çok kötü görünümlü bir durum ortaya çıkarıldı! Sahilde gezme, yürüme turları yaparken; durup, bakan insanların yorumlarını dinliyorum. Parkta oturduğum insanların açıklamalarına dikkat ediyorum. Diyorlar ki: “Ben bu yerleri tavuk çiftliği, inek ahırı, mal, davar koyma yeri bile yapmam!” “Ah gidi, bize bir Süleyman bir de Mimar Sinan lazım, diyorlar.” “ Bazıları da bunları Cumhurbaşkanımız Erdoğan görse, Kars’taki betondan heykeli, ucube diye yıktırdığı, gibi bunları da yıktırır, diyorlar.” Bazıları da yine Cumhurbaşkanımız; köy, yayla, kentlerin bozuk yapılanmasına sürekli eleştiri yapıyor. Bunları görse ne yapar, diye yanındakine soruyor.” İşte yetersiz düşünce, yanlış ve yetersiz bilginin sonucu ortaya çıkan eylem ve yapılanmada çok berbat olmaktadır.

Bizler sıra dışı düşünmeliyiz. Bunun içinde düşünme, öğrenme yol ve yöntemlerinin tümünü kullanmalıyız. Bugün sahilde spor amaçlı yürüyüş yaparken, bir bayanın bankta kitap okuduğunu gördüm. Selam verdim. Nasıl bir kitap okuduğunu baktım. “Che” okuyor! Tanıştık. Benim öğretmenlik yaptığım bir okulda, benden 2 yıl sonra öğretmenlik yapmış.

“Che” adlı kişi bir eşkıya, komünist teröristtir. Katliamcı katildir. Farklı ülkelerde teröristlik yapmış. Ona kendi makale- yazılarımın yayınlandığı “ Gazete Rize” sosyal medyasının adresini verdim. Takıp etmesi için sayfama ekledim. Bu tür binlerce kitap okusan, bir kazmaya ne sap olabilirsin nede kazma olursun. Akılsız, düşüncesiz, kafasız, beyinsiz bir yaratık durumuna inersin, düşersin! “Okuduğunun ne olduğu önemlidir. Yaratan Rabbinin adı ile oku, demek; yararlı bilgiler oku, anlamındadır. İlim öğren demek; eşkıya, terörist özentisi ile onları öğren ve onlar gibi ol, demek değildir.

Stratejik düşüncelerin olmalı. Bunun içinde ilmin her kolunu öğrenmeli. Hak hakikat, ilim, bilim, sanat, insanlık sahibi olmalı. Zekice, akıllıca, derin düşünüp, tefekkür etmeli. İlmi, bilimsel, ahlaksal, sanatsal, ileri düşünce sahibi olmalı. Basiretli düşünmeli. Tüm yetenekleri beceriye dönüştürerek düşünmeli. Peygamberimiz gibi düşünüp, hakça, hakikatçe davranmalı. Düşünce üzerine onlarca eser okumalı. Tüm düşünce tekniklerini öğrenip, gerçekleştirmeli. Âlim kişilerin eserlerinden, öğütlerinden, bilgi ve tekniklerinden yararlanmalı. Peygamberlerin hayatlarını okumalı. Öğütlerini kazanım haline getirmeli. Net güzel hedefler koymalı. Doğru, iyi, güzel, yararlı kararlar verebilmek için ilim bilmeli. Olayları, sonuçları, düşünceleri iyi tahlil etmeli. Kim ne yazarsa yazsın, her yazılan doğru değildir. Eski bir düşünürden örnekler vermek, doğru da olabilir, yanlış da olabilir. İnsandır. Hata edebilir. Bilmediğimiz deneyimli, yüksek uzmanından sorup, öğrenmeliyiz. Her şeye balıklama, çivileme atlamamalı. “En doğruyu söyleyen sadece ve ancak Allah cc. Hazretleridir.” Peygamberimizde Allah’ın söylediklerine paralel söylemiş, eylemde bulunmuştur. Alkol, uyuşturucu, zararlı madde kullananlar; yanlış düşünce, fikir öğrenenler, doğru iş, eylem yapamazlar. Zira beyin, beden hasar almış. Sağlık bozulmuştur.

Hem gerçekçi hem de idealist olmalı. Yaratılışı gayemizi bilip, bilgi öğrenmeli. Edindiğimiz bilgi ile yaşamalı. “Bilgi kaynaklarını, öğrenmeyi öğrenmeli.” Zihni geliştirmeli. Zekâyı açmalı. Aklı dosdoğru kullanmalı. Akıl ile insaflı, vicdanlı, merhametli, şefkatli, müşfik bir dünya kurmalı. Varlıkları doğru algılamalı. Hakka hakikate ulaşmalı. “Din ile bilimi birlikte öğrenmeli. İkisi de ilimdir, aralarında ayrım yapmamalı.” Bilgi ile bilgilenmeli. Bilimi bilmeli ve yaşam şekli yapmalı. Olup, bitenleri akıl ile zekâ ile sezmeli. Basiretli olmalı. “Kur’ân, Allah cc. Tarafından peygamberimize Cebrail as. Aracılığı ile indirilen bir ilimdir. Kur’ân’da ilim öğrenme çok sık gezmektedir. Bir bütünlük içinde ilim öğrenmeye teşvik ve buyurma vardır. Bilgi, ilim, okuma, gözlemleme, araştırma, bakma, akıl kullanma konusunda 750 kadar ayet vardır. Duyguların, düşüncelerin, tefekkürün, güzel ve yararlı eylemlerin yapılması istenmektedir.” İslam düşüncesi, Müslüman’ın düşüncesidir. Kur’ân, hidayet ve doğru düşünceye yönelmemizi emreder. Kur’ân, materyalizmin gerçeğe, doğruya dayanmayan zan söylemlerine değer vermez. Boş işleri, çürük, hurafe, zararlı, kötü işleri reddeder.

İnsan eğer doğru bilgi sahibi olursa; doğru düşünür, bilir, anlar, yapar, eder. Yanlışlardan kurtulur. İyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan, hakkı batıldan ayırma yetisine sahip olur. Mümin doğru akıl yürütür. İlkeli, ilmi davranır. Objektif olur. Her olgunun nedeni vardır. Nedenler olguları oluşturur. Her şeyin bir amacı, hedefi vardır. Bunları doğru tespit edip, yerine getirir. Mümin her şeyin farkındadır. Hayret ve merakla her şeyin esasını doğru bilir. Hak mümin, hakiki Müslüman bilge olmalı. Mümin aklını ilim, bilim, sanat, değerler ile işlettiğinden, bilmediğini sorup, öğrendiğinden; mal, davar, it, eşek, meta gibi kullanılmaz, kullanılamaz. Kötülüğe, çirkinliğe, yanlışa alet edilemez.