Doğu Anadolu Sanayici ve İş Adamları Derneği (DOSİAD) Şubat 2020 Erzurum ekonomik verilerini içeren aylık bülteni paylaştı. Bültende Hazine ve Maliye Bakanlığı, TİM, TÜİK, BDDK, TBB, TOBB, TÜRKPATENT, DHMİ, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verileri kapsamında il ekonomisi kategorize edilerek, analizi yapıldı, ekonomik değerler aktarılarak, tespitler kaydedildi. KAMUNUN BELİRLEYİCİ ROLÜ DOSİAD Şubat Bülteninde, Erzurum il ekonomisinin kamu kaydında ülke ortalaması üstünde hizmet ve yatırım aldığı, ilin ekonomik performans yüksekliği düzeyinde Doğu Anadolu Bölgesinde lider konumunu sürdürdüğü belirtilerek, kamunun il ekonomisinde belirleyici rolünün artarak devam ettiği vurgulandı. POZİTİF SÜREÇ DOSİAD Bülteninde, Türkiye’deki siyasi istikrarın ekonomiye olumlu yansımasını sürdürdüğü, bunun Erzurum’da da bariz şekilde yatırım ve hizmet şeklinde ifade bulduğu belirtilerek, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle gelen yenilik ve gerçekleştirilen reformların Erzurum gibi bölgesel cazibe merkezleri üzerinde pozitif bir etki oluşturduğuna işaret edildi. DOSİAD Şubat Ayı bülteninde Erzurum ekonomik değerlerine ilişkin şunlar kaydedildi: ERZURUM DIŞ TİCARET Erzurum’da şubat 2020 döneminde 1.7 milyon dolar ihracat, 2.0 milyon dolar da ithalat olmak üzere 3.8 milyon dolar tutarında dış ticaret gerçekleştirildiği açıklandı. TİCARET BAKANLIĞI VERİLERİ Bakanlık verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre, Erzurum dış ticaret değeri toplamında ihracatın payı yüzde 46,38, ithalatın payı ise yüzde 53,61 olarak gerçekleşti. KUDAKA Bölgesinde ihracat payı yüzde 60.5, ithalat payı yüzde 39.45 oldu. ERZURUM VE BÖLGESEL İHRACAT Şubat döneminde Erzurum’dan 1.7 milyon dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında 3.9 milyar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden ise 13.1 milyon dolar tutarında ihracat yapıldığı açıklandı. ERZURUM VE BÖLGESEL İTHALAT Ticaret Bakanlığı verilerine göre, şubat 2020 düzeyinde Erzurum’dan 2,0 milyon dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında 2,5 milyar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden ise 11,6 milyon dolar tutarında ithalat yapıldı. ERZURUM ARAÇ VARLIĞI Erzurum’da şubat 2020 döneminde, trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtı sayısı 2019 yılının aynı ayına göre yüzde 0.34 oranında azalarak 119 bin 779’dan 119 bin 370’e geriledi. Otomobil sayısında düşüş yüzde 0.57 oranında gerçekleşti. TÜİK ŞUBAT AYI ERZURUM VERİLERİ Erzurum’da 2019 yılı bazında trafiğe 119 bin 370 motorlu kara taşıtının kayıtlı olduğu açıklandı. Bölge illeri içinde araç varlığı bakımından 3’üncü sırayı alan Erzurum’un taşıt sayısı bölge toplamında yüzde 15.3’lük oran gösterdi. İlde bin kişiye düşen otomobil sayısı 77.2 olarak kaydedildi. Araç sayısında yıllık değişim oranı eksi olarak yüzde 0.34 oldu. TÜİK ERZURUM VERİLERİ Erzurum’da 2019 yılı bazında trafiğe 119 bin 370 motorlu kara taşıtının kayıtlı olduğu açıklandı. Bölge illeri içinde araç varlığı bakımından 3’üncü sırayı alan Erzurum’un taşıt sayısı bölge toplamında yüzde 15.3’lük oran gösterdi. İlde bin kişiye düşen otomobil sayısı 77.2 olarak kaydedildi. Araç sayısında yıllık değişim oranı eksi olarak yüzde 0.34 oldu. YILLIK DEĞİŞİM İlde 2019 yılı şubat ayına göre, bu yılın şubat ayında motorlu kara taşıtı sayısı yüzde 0.34, otomobil sayısı yüzde 0.57, minibüs sayısı yüzde 4,05, kamyonet sayısı yüzde 0.72, kamyon sayısı yüzde 0.39, özel amaçlı taşıt sayısı yüzde 1,93 oranında düştü. Verilere göre otobüs sayısı yüzde 1.4, motosiklet sayısı yüzde 5,0, trafiğe kayıtlı traktör sayısı da yüzde 0.59 oranında arttı. ERZURUM COĞRAFİ İŞARET Erzurum, KUDAKA istatistik Bölgesi, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde en fazla coğrafi işarete sahip il konumunu sürdürüyor. 10 coğrafi işareti bulunan ilin Bölge toplamındaki payı yüzde 18.86’yı buluyor. BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM TÜRKPATENT verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle Erzurum 10, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri 18, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri 26, Doğu Anadolu Bölgesi illeri ise 53 coğrafi işarete sahip. Doğu Anadolu Bölgesinde en fazla coğrafi işarete sahip olan dört il 10 coğrafi işaretle Erzurum, 6 coğrafi işaretle Kars, Malatya ve Van. ERZURUM FAYDALI MODEL Erzurum 6 faydalı model başvurusuyla Doğu Anadolu Bölgesi illeri sıralamasında ilk sırayı aldı. İlden yapılan faydalı model başvuru sayısı bölge toplamında yüzde 33,3’lük dilim oluşturdu. TÜRK PATENT VERİLERİ TÜRKPATENT verilerine göre Erzurum’dan bu yılın ilk iki ayında 5 faydalı model başvurusu gerçekleştirildi. DOSİAD analizlerine göre dönemde KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 9, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 12, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 18 faydalı model başvurusu kaydedildi. ERZURUM MARKA Erzurum’da bu yılın şubat ayında 19, 2020 yılının ocak - şubat dönemi toplamında ise 47 marka başvurusu gerçekleştirildi. İl marka başvuru sayısı bakamından Bölgede 4’üncü, Türkiye illeri sıralamasında ise 40’ıncı sırayı aldı. Erzurum’un 2 aylık marka başvuru sayısının bölge toplamındaki payı ise yüzde 13,12 oldu. ERZURUM PATENT Şubat ayında Erzurum’dan 2, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 2, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 3, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 16 patent başvurusunun gerçekleştiği bildirildi. ERZURUM 2019’UN GERİSİNDE 2019 yılını patent başvurusu sayısı yüksekliği bakımından Bölge lideri olarak tamamlayan Erzurum bu yılın ilk iki ayında önceki yıla göre oldukça düşük bir performans sergiledi. İlin patent başvuru sayısı KUDAKA istatistik Bölgesinde yüzde 100, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 66.7, Doğu Anadolu Bölgesi toplamında ise yüzde 12.5’lik pay gösterdi. DOSİAD ANALİZİ TÜRKPATENT verilerine göre Erzurum’dan ocak ayında 28, şubat ayında ise 19 marka başvurusu yapıldı. Veriler üzerinden DOSİAD tarafından kaydedilen analizlere göre bu yılın ilk iki ayında KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 61, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 100, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 358 marka başvurusu kaydedildi. ERZURUM’UN BÖLGESEL PAYLARI Verilere göre, 2020 yılının ocak - şubat ayları bütününde Erzurum’dan gerçekleştirilen marka başvurusu sayısı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde, 77,0 Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 47,0 ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 13.12’lik oran gösterdi. ERZURUM ŞİRKETLEŞME PERFORMANSI Erzurum’da bu yılın ilk iki ayında kurulan şirket sayısı 2019 yılının ocak - şubat dönemine göre yüzde 152.1’lik artış kaydetti. Erzurum artış oranı bakımından ülke, bölge ve istatistik alan ortalamalarını geçerek, yüksek düzeyde şirketleşme performansı sergiledi. İlde kurulan şirket sayısının bölge toplamındaki payı yüzde 14.53 olarak gerçekleşti. ARTIŞ ORANLARI Bir önceki döneme göre 2020 yılının ilk iki ayındaki kurulan şirket artışı oranı Türkiye’de yüzde 31.12, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 107.5, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 79.74, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında yüzde 20.90, Erzurum’da ise yüzde 152.1 olarak değerlendirildi. ERZURUM’UN ŞİRKET PAYI TOBB verileri üzerinden DOSİAD tarafından yapılan hesaplamalarda, Erzurum’da bu yılın ocak - şubat ayları toplamında kurulan şirket sayısı ülke toplamında yüzde 0,29, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 69,87, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 40,84, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında 14,53’lük onar gösterdi. ERZURUM OCAK - ŞUBAT VERİLERİ Erzurum’da iki ayda 58 şirket, 4 kooperatif ve 21 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Dönem içinde İlde 13 şirket ve 1 kooperatif tasfiye işlemi gördü. 2 ayda 7 şirket, 4 kooperatif ve 16 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini noktaladı. ERZURUM ŞİRKET SERMAYE Erzurum’da bu yılın ocak - şubat döneminde kurulan 58 şirket sermayesinin 23,8 milyon TL olduğu kaydedildi. Erzurum Bölge illeri içinde şirket sermayesi toplamı büyüklüğü bakımından 4’üncü sırada yer aldı. İlin bölge şirket sermaye payı yüzde 12,35 gibi yüksek bir oran gösterdi. BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM TOBB verilerine göre, şirket kurulum sermayesi toplamı, 83 şirketin kurulduğu KUDAKA İstatistik Bölgesinde 23,7 milyon, 142 şirketin kurulduğu Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde 68,7 milyon, 399 şirket kurulumunun kaydedildiği Doğu Anadolu Bölgesinde ise 193,1 milyon TL olarak bildirildi. Erzurum’un şirket kurulum sermaye payı KUDAKA Bölgesinde 87,18, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde de yüzde 34,68 oldu. İBRAZINDA ÖDENEN ÇEKLER VE ERZURUM Erzurum zamanında ödenen çek sayısı yüksekliği bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde Van’ın ardından 2’inci, zamanında ödenen çek tutarı bakımından ise Van ve Malatya’nın ardından 3. sırayı aldı. ERZURUM ŞUBAT 2020 VERİLERİ TBB verilerine göre Erzurum’da şubat ayında toplam tutarı 245,3 milyon TL olan 5 bin 891, yılın ilk iki ayında ise toplam tutarı 577,3 milyon TL olan 14 bin 486 çek ibrazında ödendi. Erzurum’un 2 aylık düzeyde zamanında ödenen çek sayısı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 75,02, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 42,79, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 15,48, ülke toplamında ise yüzde 0.66’lık pay gösterdi. DOSİAD ÇEK ANALİZİ TBB verileri üzerinden Doğu Anadolu Sanayici ve İş Adamları Derneği (DOSİAD) tarafından gerçekleştirilen analize göre şubat ayında Erzurum’da 5 bin 891, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 7 bin 837, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde 13 bin 869, Doğu Anadolu Bölgesinde 38 bin 201 çek zamanında ödendi. ERZURUM BÜTÇE DENGESİ Erzurum şubat döneminde, il geliri tahsilatı tutarında birinci, il geliri ve il kamu harcamaları tutarı bakımından Van’ın ardından 2’inci, il gelirinin gideri karşılama oranı sıralamasında ise birinci sırayı aldı. Yılın ilk 2 ayında ilde gelirin gideri karşılama oranı yüzde 29,26, gelir tahsilat oranı ise yüzde 17,66 olarak bildirildi. ERZURUM ORTALAMALARI ALTÜST ETTİ Erzurum’da 2020’nin iki aylık bölümünde kişi başına düşen il geliri 2,5 bin TL, kişi başına yapılan kamu harcaması ise 1,5 bin TL oldu. Erzurum ocak - şubat diliminde kişi başına düşen il geliri ve kişi başına kamu hizmet harcamaları bakımından KUDAKA, Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ortalamalarını yine geçti. ERZURUM VERGİ Erzurum Şubat ayı vergi tahsilat oranı yüzde 32,39’a ulaştı. İl, KUDAKA İstatistik bölgesi, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi ve Doğu Anadolu illeri ortalamalarını geçti. Bölgede vergi tahsilatının tahakkuka oranı sıralamasında Erzurum 3’üncü sırayı aldı. Bölgede ilk 3 sıra Tunceli, Kars ve Erzurum’dan oluştu. ŞUBAT 2020 ERZURUM Erzurum’da bu yılın ilk 2 ayında tahakkuk eden 851,8 milyon TL tutarındaki verginin 275,9 milyon TL’lik dilimi tahsil edildi. İlde tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye oranı yüzde 32,39 olarak hesaplandı. ERZURUM KONUT İlde şubat ayında 607, yılın 2 ayında ise bin 246 konut satışı gerçekleşti. Şubat ayında satılan konut sayısı 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 13,82 oranında artış gösterdi. Erzurum’un 2 aylık konut satış sayısı ülke toplamında yüzde 0,53’lük pay oluşturdu. ERZURUM ŞUBAT 2020 VERİLERİ Erzurum’da Şubat ayında 231 ipotekli, 376 da diğer yollardan olarak toplam 607 konut satışının gerçekleştirildiği bildirildi. 2019 yılı şubat ayına göre ipotekli konut satışları yüzde 450 oranında artış, diğer yollardan satılan konut sayısı yüzde 20,16 oranında düşüş gösterdi. 2019 yılının aynı döneminde 42 ipotek, 471 diğer yollardan 513 konut satışı yapılmıştı. ERZURUM OCAK - ŞUBAT 2020 VERİLERİ İlde bu yılın 2 ayında 455’İ ipotek, 791’İ diğer yollardan olmak üzere toplam bin 246 konut satışı yapıldı. 2019 yılının ocak - şubat dönemine göre konut satış sayısı yüzde 8.53, ipotekli konut satış sayısı yüzde 559 oranında arttı, diğer yollardan konut satış sayısı ise yüzde 26.69 oranında düştü.. Geçilen yılın aynı döneminde ilde 69 ipotek, bin 79 diğer yollardan bin 148 konut satışı gerçekleşmişti. ERZURUM FAAL MÜKELLEF Erzurum’da 10 bin 129 Gelir Vergisi, 8 bin 375 Basit usulde Gelir Vergisi, 3 bin 116 Kurumlar Vergisi, 14 bin 174 Gelir Stopaj vergisi, 7 bin 438 Gayrimenkul Sermaye İradı ve 13 bin 33 Katma Değer Vergisi(KDV) faal mükellefi bulunduğu bildirildi. AKTİF MÜKELLEF Gelir Vergisi, Basit Usulde Gelir vergisi, Kurumlar Vergisi faal mükelleflerinin oluşturduğu Aktif mükellef sayısı 2019 aralık ayına göre yüzde 0.32, 2020 ocak ayına göre yüzde 0,11 oranında arttı. İlde 2019 aralık ayında 21 bin 550, 2020 ocak ayında 21 bin 595, şubat ayında ise 21 bin 620 aktif mükellef bulunduğu kaydedildi. ERZURUM HAVA ULAŞIMI Bu yılın ilk iki ayında, geçen yılın aynı dönemine göre, Erzurum Havalimanından yararlanan yabancı yolcu sayısı yüzde 9, havalimandan iniş ve kalkış yapan dış hatlar ticari uçak sayısı ise yüzde 13 oranında artış gösterdi. ERZURUM OCAK - ŞUBAT DÖNEMİ Erzurum Havalimanına iniş ve kalkış yapan uçak trafiği iç hatlarda 830, dış hatlarda 20, toplamda ise 850 olarak kaydedildi. Dış hat uçak seferi sayısının toplam uçuş içindeki oranı yüzde 2.35 olarak hesaplandı ERZURUM İHRACAT Erzurum’dan şubat ayında 2.2 milyon dolar, 2020’nin ilk iki ayı toplamında da 4.5 milyon dolar tutarında ihracat yaptığı bildirildi. Erzurum’un bölge toplamında ihracat değeri payı şubat ayında yüzde 3,79, 2 aylık bazda ise yüzde 3,75 olarak hesaplandı. ŞUBAT AYI BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM TİM verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen bölgesel analizlere göre, şubat ayında Erzurum’dan 2 milyon 209 bin dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 4 milyon 187 bin dolar, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illerinden 13 milyon 988 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 58 milyon 177 bin dolarlık ihracat yapıldı. 2 AYLIK BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM DOSİAD bölgesel analizlerine göre, ocak ve şubat 2020 dönemi toplamında Erzurum’dan 4 milyon 566 bin dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 8 milyon 674 bin dolar, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illerinden 27 milyon 620 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 121 milyon 647 bin dolarlık ihracat yapıldı. ERZURUM’DAN 23 ÜLKEYE İHRACAT Erzurum’dan bu yılın şubat ayında 15, 2020 yılının ilk iki ayında ise 23 ülkeye ihracat yapıldı. TİM verilerine göre, Erzurum’dan7 ülkeyle yapılan ihracatta artış, 1 ülkeyle yapılan ihracatta ise düşüş kaydedildi. Bir önceki yıla göre ihracat değerinin en yüksek oranda arttığı ülke Katar, düşüş gösterdiği ülke ise Azerbaycan oldu, ilden İran ve Suriye’ye ihracat gerçekleşmedi. ERZURUM AYLIK VE YILLIK DEĞİŞİM TİM verilerine göre, Erzurum’dan şubat ayında yapılan ihracat 2019 yılı şubat ayına göre 1.6 milyon dolardan 2.2 milyon dolara yükselerek yüzde 30.78; bu yılın ilk iki ayında yapılan ihracat toplamı ise geçen yılın aynı dönemine göre 2.9 milyon dolardan 4.5 milyon dolara çıkarak yüzde 56.79 oranında artış gösterdi. ERZURUM ŞUBAT AYI TÜFE Erzurum İstatistik Bölgesi’nde, fiyatlar ocak ayına göre yüzde 0,09 oranında artış kaydetti. Yıllık fiyat artış oranının yüzde 13,76 olarak belirtildiği Erzurum Bölgesi’nde, fiyatlar 2019 aralık ayına göre de yüzde 1,17 oranında arttı, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı da yüzde 15,27 olarak kaydedildi. ŞUBAT 2020 DÖNEMİ TÜRKİYE ORTALAMASI VE ERZURUM TÜFE Şubat 2020 dönemi verileri bazında, Erzurum İstatistik Bölgesi’nde enflasyon, Türkiye ortalamasına göre, aylık bazda yüzde 0,24 oranında düşük çıktı. Bölgede TÜFE, 2019 yılı aralık ayına göre de yüzde 0.48’lik düşüş gösterdi, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı yüzde 1,33, yıllık TÜFE ise yüzde 1,39 oranında yüksek olarak belirlendi.