Turgay İPEK / ERZURUM, ()-ERZURUM ovasında ve dağlarında kendiliğinden yetişen çaşır, çiriş, eşgın ve yemlik gibi otlar halkın yaz aylarında vazgeçilmez yemeklerinden oluyor. Birçok hastalığa iyi geldiğine inanılan bu bitkileri tavsiye eden Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Birliği Genel Başkanı Nazmi Ilıcalı, "Doğada kendiliğinden yetişen vitamin deposu bitkiler fazla tüketilmelidir" dedi. Erzurum başta olmak üzere bölgenin birçok ilinde yüksek kesimlerde yetişen doğal bitkiler, bir taraftan şifa dağıtırken bir taraftanda dar gelirli ailelerin ekmek kapısı oldu. Bahar ayının vitamin deposu olan bu bitkileri eş ve dostlarının isteği üzerine Türkiye'nin değişik illerine kargo ile hediye olarak gönderdiğini söyleyen ve bölgede 'Organik Nazmi' olarak bilinen Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Birliği Genel Başkanı Nazmi Ilıcalı bu konuda iki de kitap yazdığını söyledi. Halk bilimi ile yakından ilgilendiğini, 'Organik tarımda halk hekimliği' ve 'İnsanlar için halk hekimliği' adlı kitaplarının bulunduğunu belirten Ilıcalı bitkileri şöyle değerlendirdi: "Eşgın, doğal ilaç olarak nitelendirilmektedir. Özellikle kanser ile mücadelede kullanılan bu şifa kaynağı bitki hücrelerinin yenilenmesinde ve gelişmesinde önem teşkil eder. Anadolu'da bu bitki yayla muzu olarak adlandırılır. C vitamini açısından zengindir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, mideyi rahatlatır, sindirimi kolaylaştırır. Şeker ve tansiyon hastalarına iyi geldiği afrodizyak özelliği mevcuttur. Kabıza, astıma, nefes darlığına, ishale, hemoroit ve ülsere iyi geldiği söyleniyor. Kan şekerini düzene sokar, iştahı açar ve vücudu dirençlendirir. Çaşır iştah açıcıdır, bağırsakları çalıştırır. Vücudun şeker metabolizmasında önemli rol oynar. Uyarıcı ve gaz söktürücü etkilerinden dolayı anason meyvesi yerine kullanılıyor. Çiriş, basur tedavisinde kullanılır, adet söktürücüdür. Romatizma kaynaklı eklem diz ağrılarına iyi gelir. İdrar söktürücüdür. Emziren kadınlarda süt artırır. Yemlik, demir bakımından zengindir, kansızlık için çok uygundur. Bağışıklık sistemini geliştirir. Sindirim sistemine ve kolon kanserine iyi gelir. Şeker ve tansiyona iyi gelir. Kemikleri güçlendiriyor, yüksek tansiyonu normal seviyelere indiriyor." Ilıcalı, dağ ve ovalarda kendiliğinde yetişen bu otları toplayarak çok sayıda ailenin de geçimini sağladığını hatırlatarak, "Bu otlarla değişik yemekler yapılır. Bazı kadınlar salamura yaparak bunu kışın da tüketir" dedi. FOTOĞRAF