Gülseli KENARLI – Harun UYANIK / İSTANBUL, () ANAYASA Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, “Şu anda derdest 47 bin bireysel başvuru var Anayasa Mahkemesi’nin önünde. AİHM’e 47 ülkeden toplam yapılan başvuru sayısının 62 bin olduğunu düşünürsek 47 bin bireysel başvurunun Türk Anayasa Mahkemesi açısından ne büyük bir getirildiğini daha rahat anlayabiliriz” dedi.
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sistemini destekleme ve gelişmesine katkıda bulunmayı amaçlayan "Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Sisteminin Desteklenmesi Ortak Projesi"nin kapanış konferansı gerçekleşti.
“BİRÇOK HUKUKİ MESELEYİ ÇÖZÜME KAVUŞTURDU”
Konferansın kapanış konuşmasını gerçekleştiren Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, bireysel başvurunun getirilişinin iki temel amacı olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Anayasa koyucu bir taraftan ilkesel olarak bireysel başvurunun Türk hukuk sisteminde temel hakların korunması standardını yükseltmek için bu sistemi getirdiğini ifade ediyor. Diğer taraftan da pratik düzlemde Türkiye’de insan hakkı ihlali iddialarının ulusal sınırlar içinde ele alınarak ulusal yargı mercileri tarafından çözümlenmesini, ulusal sınırlar dışına bu iddiaların mümkün olduğu kadar taşınmamasını hedefliyor. İki temel hedefi buydu. Bu noktada 7 yıl sonra bu iki amacın da önemli ölçüde gerçekleştiğini memnuniyetle ifade etmek isterim. Birincisi; ilkesel olarak gerçekten Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuru sistemini etkili bir şekilde uygulamak suretiyle Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerin standardını yükseltmiştir. Anayasa Mahkemesi 7 yıl önce bugün 23 Eylül 2012’de uygulamaya geçen bireysel başvuruda çok önemli, çığır açan kararlar verdi ve çok zor kararlar verdi, zor şartlarda zor kararlar verdi. Yaşama hakkından ifade özgürlüğüne kadar hemen her alanda; bir taraftan binlerce insanın hak ihlali iddialarını karara bağladı ve ihlal tespiti yaptı, diğer taraftan da bu kararları vermek suretiyle ülkedeki temel hak ve özgürlüklere ilişkin birçok hukuki meseleyi çözüme kavuşturdu” dedi.
“TÜRKİYE’DEN YAPILAN 16 BİN 900 BAŞVURU VARDI. BUGÜN BAKTIĞIMIZDA BU BAŞVURU SAYISI 8 BİN 800”
Başkan Arslan, “İkinci hedef daha ölçülebilir bir hedefti. Anayasa koyucunun amacı hak ihlali iddialarının ülke sınırı içerisinde ele alınmak suretiyle uluslararası yargı organlarının önüne hak ihlali iddialarının taşınmamasıydı. Gerekçeye baktığımızda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde Türkiye’den yapılan başvuru sayısını ve ihlal sayısını azaltma pratik hedefi vardı. 7 yıl sonra geldiğimiz noktada bu pratik hedefin önemli ölçüde gerçekleştiğini görebiliyoruz. 2012 yılında bireysel başvuru henüz başlamadan AİHM’in önünde 16 bin 900 başvuru vardı. Türkiye’den yapılan 16 bin 900 başvuru vardı. Bugün baktığımızda bu başvuru sayısı 8 bin 800. Bunun yaklaşık yarısının da 15 Temmuz 2016 sonrası yapılan başvurular olduğunu ifade ettiler. Türk Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvurunun kabulü ile birlikte anaysa koyucunun pratik amacı da önemli ölçüde gerçekleşmiş oldu. Ve AİHM’ne Türkiye’de yapılan başvuru sayısı da, ihlal sayısı da önemli ölçüde azaldı” şeklide konuştu.
Arslan, “Anaysa Mahkemesi’nin ihlal bulmadığı veya kabul edilemezlikle sonuçlandırdığı başvuruların bir kısmı AİHM’ne gitti ve AİHM bu başvuruların çok azından ihlal buldu. Bu da bireysel başvurunun önemli ölçüde amaca hizmet ettiğini göstermektedir” dedi.
“ŞU ANDA DERDEST 47 BİN BİREYSEL BAŞVURU VAR ANAYASA MAHKEMESİ’NİN ÖNÜNDE”
Zühtü Arslan, “7 yıllık süreç içerisinde bireysel başvurunun sıkıntılı yanları olmadı mı? Elbette oldu. Bu 7 yıllık süre hiç kolay geçmedi. Bireysel başvurunun hazırlık aşamaları dahil başlangıcına şahit oldum. Bugün hala bireysel başvuruyla uğraşıyoruz. Gerçekten hiç kolay geçmedi. Hiçbir ülkenin bireysel başvuruyu benimseyen hiçbir ülkenin anayasa mahkemesinin görmediği kadar ağır iş yükü ile karşılaştık. Başlangıçta iş yükümüz çok ağır değildi. 4 bin, 5 bin, 10 bin civarında derdest başvurularla gidiyorduk. Fakat bunun böyle olmayacağını biz tahmin ediyorduk. Bugün geldiğimiz noktada gerçekten yine dünyada hiçbir anayasa mahkemesinin karşılaşmadığı bir iş yüküyle karşı karşıyayız. Şu anda derdest 47 bin bireysel başvuru var Anayasa Mahkemesi’nin önünde. AİHM’e 47 ülkeden toplam yapılan başvuru sayısı 62 bin olduğunu düşünürsek 47 bin bireysel başvurunun Türk Anayasa Mahkemesi açısında ne büyük bir getirildiğini daha rahat anlayabiliriz” diye konuştu.
(FOTOĞRAF)
