DÜNYADA nesli tükenme tehlikesi altına girebilecek canlılar kategorisinde yer alan, 'Kuzeyli Nazuğum' adlı kelebek, 49 yıl sonra doğa korumacı ve kelebek araştırmacısı Süleyman Ekşioğlu ile yaban hayatı uzmanı Emin Yoğurtcuoğlu tarafından Ağrı Dağı'nda görüntülendi. Ekşioğlu, "Bu tür, Ağrı Dağı'nda tamamen sıkışmış durumda. Açıkçası oradan başka gidebilecek hiçbir yeri yok" dedi.
Kelebek araştırmacısı Süleyman Ekşioğlu ile yaban hayatı uzmanı Emin Yoğurtcuoğlu, en son 1970'de Ağrı Dağı'nda görülen 'Kuzeyli Nazuğum' adlı kelebeği araştırmak için yaklaşık bir ay önce aynı bölgeye gitti. Burada inceleme yapan iki arkadaş, o günden sonra hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamayan kelebeği fark etti. Ekşioğlu ve Yoğurtcuoğlu, dünyada nesli tükenme tehlikesi altına girebilecek canlılar kategorisinde yer alan, latince ismi, 'Euphydryas iduna' olan, kalın kenar çizgileri ve beyaz benekleriyle görenlerin dikkatini çeken kelebeği görüntüledi.
'SOĞUK İKLİMİ SEVEN KELEBEK TÜRÜ'
Ekşioğlu, kelebeğin günümüzde İskandinav ülkeleri başta olmak üzere kutup bölgelerine yakın ve soğuk iklimi seven, oralarda yaşayan bir kelebek türü olduğunu söyledi. Ekşioğlu, "Bizim ülkemizde de sadece Ağrı Dağı'nda sıkışıp kalmış, kalıntı popülasyonu dediğimiz bir popülasyona sahip ve burada yaşıyor. Yaklaşık 10 bin yıl önce biten buzul çağında bu canlı Anadolu'da da yaşıyordu. Fakat buzul çağı sona erip, buzullar kuzeye doğru tekrar geri çekilmeye başladığında, bu soğuk iklimin yaşandığı, bu tür kelebeklerin yaşamasına uygun yerlerde kalıntı türü olarak kaldı. Bunlardan bir tanesi de Ağrı Dağı'nın 4 bin metreye varan yamaçları" dedi.
'TÜRKİYE’DE BU KELEBEK TÜRÜ HAKKINDA ÇOK AZ ŞEY BİLİNİYOR'
Ekşioğlu, 1970 yılında Ağrı Dağı'nda bu türün yaşadığına dair bilgiden hareketle böyle bir araştırmaya girdiklerini bildirdi. Türkiye'de bu kelebek türü hakkında çok az şeyin bilindiğini belirten Ekşioğlu, şöyle konuştu:
"2011 yılında Türkiye'deki kelebek türlerinin korunması için yapılan bir çalışmada bunun koruma statüsünü belirleyemedik. Çünkü hakkında hemen hemen hiçbir şey bilmediğimiz bir tür. Bunların hepsi bizim bu türün peşine düşmemizi daha cazip hale getirdi. Bu tür, Ağrı Dağı'nda tamamen sıkışmış durumda. Açıkçası oradan başka gidebilecek başka hiçbir yeri yok. Bundan sonra bu kelebek türünün düzenli izlenmesinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz; çünkü bir küresel iklim değişikliği söz konusu. Bizim gözlemimiz 3 bin 800 ila 4 bin metre arasında yaşadığına dair. Ağrı'da havalar ısınırsa bu sebepten muhtemelen gideceği bir yer olmadığını düşünüyoruz; ama bununla ilgili teknik ve bilimsel araştırmaların yapılması şart."
Ekşioğlu ayrıca, Türkiye'de kelebeklerin en azının ortalama 1 hafta, en uzunlarının da 1 yıla kadar yaşadığını kaydetti.
