Deniz Kılınç / İstanbul, 19 Şubat () – Türkiye Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği’nin (Gyoder) son raporuna göre, 2018 yılı sonunda, bir önceki yıla göre yabancıya yapılan konut satışları yüzde 78.39 arttı. Gyoder’in gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde incelediği ve Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı “Gyoder Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2018 – Dördüncü Çeyrek Raporu” 2018 yılında konut satışlarının, bir önceki yıla göre yüzde 2.41 azalarak 1 milyon 375 bin 398 adete indiğini ortaya koydu. Raporda ayrıca ilk kez satılan konutlarda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.23, ikinci el satışlarda da yaklaşık yüzde 3.44 düzeyinde daralma olduğu ve ipotekli satışların da yüzde 41.49 azaldığı belirtildi. İpotekli satışların toplam satışlar içindeki payı ise 2017 yıl sonu itibarıyla yüzde 33.57 iken 2018 yılı aynı döneminde yüzde 20.13’e geriledi. Raporda, yıl boyunca inşaat maliyetlerinde artış, konut kredisi faiz oranlarında artış, konut satışı ve konut fiyat endeksi artış oranında yavaşlama eğilimi, yabancı yatırımcıya yönelik düzenlemeler ve KDV indirimi konularının gündemin ana unsurları oldu. Yabancıya konut satışı yüzde 78.39’luk büyüme ile 39 bin 663 adede çıktı Yabancılara yapılan konut satışları, geçen yıla göre yüzde 78.39’luk büyüme ile 39 bin 663 adede ulaşırken, toplam satışlar içindeki payı yüzde 2.88 düzeyinde oldu. Üçüncü çeyreğin sonunda gayrimenkul sahibi yabancılara sağlanan vatandaşlık hakkı için gerekli taşınmaz bedelinin 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürülmesi ile satışlardaki ivmelenmenin rahat bir şekilde görülebildiğine dikkat çekilen raporda, satışların özellikle son çeyrekte hareketlilik kazandığı ve yüzde 39’unun bu dönemde olduğu belirtildi. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 14 bin 270 adet konut ile İstanbul, ikinci sırayı 7 bin 938 adet konut ile Antalya alırken ülke uyruklarına göre konut satışlarına bakıldığında ise ilk sırada 8 bin 205 adet ile Irak vatandaşları ikinci sırada da 3 bin 652 adet ile İran vatandaşlarının yer aldığı görüldü. Konut kredisi hacmi 188 milyar lira seviyesinde Haziran ayında başlayan konut kredisi faiz oranlarındaki yükseliş eğilimi Ekim ayı sonuna kadar devam ederken, Kasım ayı ile birlikte konut kredisi faiz oranları gerilemeye başladı. Rapora göre, 2018 yılı Ekim ayı sonunda yüzde 2.16 düzeyinde olan konut kredisi faiz oranı 2018 Aralık ayı sonunda yüzde 2.04 düzeyine geriledi ve 2018 yılı Aralık ayı sonunda konut kredisi hacmi 188 milyar dolara indi. Takipteki konut kredilerinin toplam konut kredilerine oranı 2018 Ağustos başından itibaren artış eğilimine girdi ve 2018 Aralık ayı itibarıyla yüzde 0.52 oldu. 2018 yılında ofis pazarı daralma göstermedi Dördüncü çeyrekte İstanbul’da 92 bin 750 metrekare yeni ofis alanı pazara girerken, 2018’de ofis arzı 376 bin 631 metrekare arttı ve toplam arz 6.18 milyon metrekareye çıktı. Aynı dönemde gerçekleşen kiralama işlemleri bir önceki yılın aynı dönemi ve geçen çeyreğe göre karşılaştırıldığında, Türk Parası Kıymetini Koruma hakkında tebliğlerin etkisiyle sırasıyla yüzde 7.78 ve yüzde 20.22 düşüş göstererek 65 bin 564 metrekare oldu. Yıl sonunda ofis boşluğu yüzde 24.68 olurken, yapılan kiralama işlemlerinin bir önceki yılla kıyaslandığında benzer seviyesini koruduğu görüldü. Beklenen talebin gelecek dönemde artmaya devam edeceği öngörülüyor. AVM sayısı 2018 sonu itibarıyla 455’e ulaştı Türkiye genelinde 2017 yılında 429 olan toplam AVM sayısı 2018 yılı sonu itibarıyla 455’e ulaşırken, 2018 dördüncü çeyrek sonu itibarıyla 64 ilde AVM bulunduğu belirtildi. Gelecek iki yıllık süreçte AVM ile tanışmayan 17 kentin 16’ya düşmesi bekleniyor. En fazla alışveriş merkezine sahip kentler 147 ile İstanbul, 39 ile Ankara ve 28 ile İzmir olarak sıralandı. Toplam kiralanabilir alan stoku 13 milyon 461 bin metrekare olurken, İstanbul toplam stokun yaklaşık yüzde 39’unu oluşturdu. Türkiye’yi 11 ayda 37.5 milyon turist ziyaret etti, kişi başı harcama düştü Geçen yılın ilk 11 ayında Türkiye’ye gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı, 2017 yılının aynı dönemindeki 30.7 milyon düzeyinden 37.5 milyon kişiye yükseldi. Yılın ilk dokuz ayında Türkiye’ye gelen 30.6 milyon yabancı turistin yaptığı harcamalar kişi başı ortalama 608 dolar olurken, 2017 yılında bu rakamın 615 dolardı. Son yılda kişi başı harcamalarda düşüş yaşandığı görülürken, 2018 yılının ilk 11 ayı içerisinde Türkiye’ye gelen 37.5 milyon yabancı turistin yüzde 32.8’i İstanbul’a, yüzde 32.5’i Antalya’ya, yüzde 7.2’si Muğla’ya geldi. Bu üç ili yüzde 1.5 ve yüzde 2.4 ile Ankara ve İzmir izledi. Türkiye’ye gelen turist sayıları 2017’nin ilk 11 ayı ile karşılaştırıldığında yaklaşık yüzde 22 arttı. İşletme Belgeli ve Yatırım Belgeli tesis sayıları incelendiğinde Türkiye genelinde toplam 463 bin 763 oda kapasitesi ile 3,905 işletme belgeli, 103 bin 823 oda kapasitesi ile 981 yatırım belgeli konaklama tesisi olduğu belirtilen raporda, işletme belgeli tesislerin bulunduğu kentler kapsamında ilk sırada 790 tesis ve 209 bin 715 oda kapasitesi ile Antalya yer aldı. Antalya’yı 575 tesis ve 57 bin 536 oda kapasitesi ile İstanbul geliyor ve 401 işletme belgeli tesis ve 52 bin oda arzı ile Muğla takip ediyor. Sanayi ve lojistik tesislerinde kiralama talepleri azaldı Mevcut veriler itibarıyla, birincil lojistik pazarları olan İstanbul-Kocaeli bölgesinde yaklaşık 10.22 milyon metrekare toplam depo stokunda 6.44 milyon metrekare ticari kullanım amaçlı lojistik arzı yer alırken, 2018 sonu itibarıyla yaklaşık yüzde 12’lik bir boşluk bulunuyor. Dördüncü çeyrekte, lira ve dolar bazında durağan seyreden kira seviyesi 27.50 lira ve 5.75 dolar oldu. Sanayi ve lojistik tesisi kiralama taleplerinde kayda değer bir azalma gözlenirken kiralama işlem hacmi geçen yıla kıyasla yüzde 63 düştü.