Erkan Öz / İstanbul, 22 Nisan () - Afganistan, Tunus ve Özbekistan'dan art arda yapılan açıklamalarda, bu ülkelerin Bitcoin bazlı devlet tahvili çıkarmak için yürüttükleri hazırlık çalışmalarına ilişkin bilgiler verildi. Afganistan Merkez Bankası Başkanı Khalil Sediq, ülkesinin dünyanın ilk kripto para cinsi devlet borçlanma senedini (bono ya da tahvil) çıkarmayı ciddi olarak düşündüğünü açıkladı. Asia Times gazetesine konuşan Sediq, çıkarılacak kripto para cinsi devlet tahvili ile dış piyasalardan özel sektörün madencilik, enerji ve tarım alanlarında ihtiyaç duyduğu kritik yatırımların yapılabilmesi için gerekli 5.8 milyar dolarlık borçlanmamı amaçladıklarını bildirdi. Bitcoin’in bir tür metal futures kontratı ile birlikte ele alınabileceğini kaydeden Merkez Bankası Başkanı Sediq, bunun için Afganistan’ın lityum rezervlerinin kullanılabileceğini anlattı. Lityum, özellikle elektrikli taşıtların pillerinin yapımında kullanılıyor. Tesla gibi büyük elektrikli otomobili üreticilerinin ortaya çıkması nedeni ile dünyada hızla artan bir lityum talebi var. Afganistan’ın yatırım alamadığı için işletemediği lityum rezervlerinin 3 trilyon dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor. Kasım 2017’de yayınlanan bir Uluslararası Para Fonu (IMF) raporuna göre Afganistan’ın borçlarını ödemesi büyük oranda ülke dışından gelen bağışlara bağlı. Afganistan’ın yurtdışından aldığı yardımlar toplam milli gelirinin yüzde 39’unu oluşturuyor. Söz konusu bağışların küçük bir kısmının kesilmesi bile ülkeyi dış borçlarını ödeyemez duruma sokacağı için Dünya Bankası Afganistan’ın borçlanmasına ciddi sınırlar getirdi. Bu nedenle Kabil yönetimi kripto para cinsi borçlanma senetlerini yurtdışı piyasalardan yatırım çekebilmek için önemli bir alternatif olarak değerlendiriyor. Tunus Merkez Bankası Başkanı Marouane El Abassi de Bitcoin cinsi bir devlet tahvili çıkarmak amacıyla bir çalışma grubu kurduklarını açıkladı. Aynı zamanda eski bir Dünya bankası yetkilisi olan El Abassi, ülkesinin halen posta teşkilatı üzerinden dijital nakit ödemeler gerçekleştirdiğini ve e-dinar projesi ile dünyada elektronik para çıkaracak ilk devletlerden bir tanesi olmayı hedeflediğini belirtti. El Abassi, genel kanının aksine aslında Bitcoin ve Hyperledger Blockchain teknolojilerinin para aklama, terörizmin finansmanı ve gri ekonomiler ile mücadele de etkin bir araç seti olarak kullanılabileceğini de vurguladı. Özbekistan’ın ABD Büyükelçisi Javlon Vakhabov ise ülkesinin de ilk Bitcoin devlet tahvilini çıkarmak üzere çalışmalar yürüttüğünü ifade etti. Vakhabov, Bitcoin cinsi devlet borçlanma senetlerinin pamuk piyasası futures kontratları ile birlikte çalışabileceğini kaydetti. Özbekistan dünyanın en büyük beşinci pamuk üreticisi. IMF Yönetici Direktörü Christine Lagarde Blockchain üzerinde bono çıkarılabileceğini fakat bu işlemin öncelikle kapalı devre ve denetlenen bir ortamda deneme mahiyetinde gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi.