İyidere Tarımsal Kalkınma Kooperatif Başkanı ve Rize İl Genel Meclis Üyesi Sabit Karafazlı, 21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü dolayısıyla yayımladığı mesajda kooperatifçiliğin yerel üretim ve kalkınmadaki önemine dikkat çekti.
“Kooperatifçilik Yerelden Kalkınmanın Temelidir”
Karafazlı, kooperatifçiliğin günümüz ekonomik koşullarında üretimin güçlenmesi ve sürdürülebilir kalkınma açısından vazgeçilmez bir model olduğunu vurgulayarak, Dünya Kooperatifçilik Günü’nü kutladı.
Uluslararası Kooperatifler Birliği Kooperatifçiliği Nasıl Tanımlıyor?
Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin (ICA) kooperatifçiliği; ortakların ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gönüllü olarak bir araya gelerek demokratik kurallarla yönettikleri özerk işletmeler olarak tanımladığını ifade eden Karafazlı, kooperatifçiliğin güçlü bir sosyal yapı olduğuna dikkat çekti.
Kooperatifçiliğin Tarihi 1844 Yılına Dayanıyor
Kooperatifçilik anlayışının ilk olarak 21 Aralık 1844’te İngiltere’de ortaya çıktığını belirten Karafazlı, bu nedenle 21 Aralık tarihinin Dünya Kooperatifçilik Günü olarak kabul edildiğini söyledi.
Dünya Genelinde Kooperatifçilik Rakamlarla
Kooperatifçiliğin küresel ölçekte büyük bir örgütlenme gücüne sahip olduğunu vurgulayan Karafazlı şu bilgileri paylaştı:
Dünya genelinde 100 ülkede yaklaşık 800 milyon kooperatif ortağı bulunuyor. Kooperatiflerin yüzde 33’ünü tarım kooperatifleri oluştururken, dünyadaki çiftçilerin yüzde 20’si kooperatif ortağı olarak faaliyet gösteriyor.
Türkiye’de Kooperatifçiliğin Tarihsel Gelişimi
Karafazlı, Türkiye’deki ilk kooperatifin 1863 yılında Mithat Paşa tarafından “Memleket Sandığı” adıyla kurulduğunu hatırlattı. Olumlu sonuçların ardından bu yapının 1867 yılında yaygınlaştırıldığını belirtti.
Cumhuriyet Döneminde Kooperatifleşme Hamlesi
1911 yılında Aydın’da incir üreticileri tarafından Türkiye’nin ilk Tarım Satış Kooperatifinin kurulduğunu söyleyen Karafazlı, Cumhuriyet’in ilanından sonra kooperatifçiliğin hızla geliştiğini ifade etti.
1927’de İzmir’de ilk tarım kredi kooperatifi kurulurken, 1929 yılında yalnızca bir yıl içinde 191 kooperatif faaliyete geçti. 1931 yılında ise Türk Kooperatifçilik Cemiyeti kuruldu.
Atatürk ve Tarım Kredi Kooperatifleri
Kooperatifleşmenin birlik ve dayanışma anlamına geldiğini vurgulayan Karafazlı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kooperatifçiliğe büyük önem verdiğini belirtti. Atatürk’ün, 1936 yılında Silifke’de kurulan ilk Tarım Kredi Kooperatifinin kurucu ortağı olduğunu hatırlattı.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ve Kooperatifçilik Anlayışı
1969 yılında yürürlüğe giren 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile kooperatifçiliğin yasal çerçevesinin belirlendiğini ifade eden Karafazlı, kooperatiflerin temel amacının kâr değil; iş birliği, dayanışma ve ortak menfaatlerin korunması olduğunu sözlerine ekledi.