LEFKOŞA, () - KIBRIS’IN ilk yerli 3 boyutlu biyo-yazıcısı tamamlandı. Yakın Doğu Üniversitesi tarafından üretilen 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojisi ile hücre ve doku üretimi çalışmaları yapılacak. Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) NEU3D Laboratuarı tarafından yapılan ve doku mühendisliği, biyomalzeme, kanser ve ilaç araştırmaları alanında önemli bir cihaz görevi görecek olan 3 boyutlu biyo-yazıcının tamamlandığı bildirildi. YDÜ’den yapılan açıklamada, canlı hücreler ile biyomateryallerin birleştirilip 3 boyutlu baskı teknikleri kullanılarak, doğal doku karakteristiklerini maksimum olarak taklit eden yapıların üretilmesi için kullanılan 3 boyutlu biyo-yazıcının, üretim ve test aşamalarının tamamlandığı, 2019 yılı içinde hücre ve doku kültürü araştırmalarına başlayacağı belirtildi. Gelinen aşamada cihazın donanım ve yazılımında temel 3 boyutlu biyobaskı için gereken hamlelerin tamamlandığı, hareket ve koordinat testlerinin başarıyla sonuçlandığı kaydedildi. NEU3D Laboratuarında yapılan 3 boyutlu biyobaskı cihazının tasarımını Ersin Aytaç ve Emil Mammadov, üretim ve montajını Ersin Aytaç, Ali Türk, Gökhan Bürge ve Ertunç Kırgül, elektrik ve elektronik aksamını Görkem Say ve Berk Yılmaz, yazılımını ise Nurullah Akkaya ve Tolga Yırtıcı yaptı. HÜCRE VE DOKU KÜLTÜRÜ ÇALIŞMALARINA BAŞLANACAK Proje ile ilgili bilgiler paylaşan proje sorumlusu Doç. Dr. Emil Mammadov, cihaz tasarım, üretim ve test aşamalarını 2 yılda bitirdiklerini, bu yıl içinde hücre ve doku kültürü çalışmalarına başlamayı düşündüklerini ifade etti. Gelinen aşamada cihazın donanım ve yazılımında temel 3 boyutlu biyo-üretim için gereken hareket ve koordinat testlerinin tamamlandığını belirten Doç. Dr. Mammadov, şöyle konuştu: “Bu yıl içinde Prof. Dr. Seda Vatansever, Doç. Dr. Eda Becer ve Doç. Dr. Terin Adalı’nın katkılarıyla hücre kültürü ve 3 boyutlu biyo-üretimi yapmaya başlayacağız. Bu proje sayesinde doku mühendisliği, biyomalzeme, kanser ve ilaç araştırmaları alanında çok önemli bir cihaza sahip olduk. Aynı zamanda bu projenin çeşitli yenilikçi biyomateryaller üzerinde araştırma yapılmasına izin vererek biyomalzeme bilimi alanında da önemli ilerlemeler kaydedilmesine katkıda bulunacağız.” Cihaz sayesinde canlı hücreler ile biyomalzemelerin 3 boyutlu baskı ortamındaki uyumunun da araştırılacağını vurgulayan Doç. Dr. Mammadov, “Şu anda 3 boyutlu biyo-üretim, birçok araştırmaya yardımcı olmak için doku ve doku benzeri yapıları üretmek için kullanılıyor. Ve bu da istenen doku veya organın üretilmesi için bir 3 boyutlu doğal hidrojel tabakası içine yerleştirilmiş canlı hücrelerin biyo-baskısı ile elde edilmektedir” dedi. Dünyadaki birçok araştırma merkezinin kendi 3 boyutlu biyo-yazıcısını üretmiş bulunduğunu da sözlerine ekleyen Doç. Dr. Mammadov, YDÜ olarak bu gelişmelere ayak uydurmak ve bu yenilikçi yaklaşımı benimseyen ilk merkezlerden biri olmak amacıyla 2016 yılında proje için Yakın Doğu Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Koordinatörlüğü’ne başvurulduğunu ve üniversitenin öz kaynakları kullanılarak projenin desteklendiğini de ifade etti.