Haber-Kamera: Özlem YURTÇU KARABULUT, İdris TİFTİKÇİ / İstanbul () 112 Ambulans çalışanları ile geçirdiğimiz bir gece nöbetinde, acil bir çağrı alındığında zamanla nasıl yarıştıklarına şahit olduk. 21.30 sularında Üsküdar bölgesinden alınan bir ihbarın ardından Haydarpaşa Numune Hastanesi içindeki istasyondan hızla yola çıkan 112 Acil ekibi, vakaya 3 dakika 55 saniyede ulaştı. İlk müdahaleler yapıldıktan sonra beyin tümörü olduğu öğrenilen hastanın şiddetli baş ağrısı şikayeti ile ambulans istediği, gerekli değerlendirmelerin yapılması ile kafa içi basınç artışı veya herhangi bir beyin kanaması riskine karşı hastaneye nakline karar verildi. Hasta, 4 dakikada hastaneye ulaştırıldı ve acil servise nakledildi. Hastanın evine gidilip hayati fonksiyon değerlendirmelerinin yapılıp hastaneye ulaştırılması ise toplamda 21 dakika sürdü. Ambulans doktoru Dr. Oktay Erkan, her vakanın hastaneye nakledilmediğini, olay yerindeki değerlendirmenin ardından bu kararın verildiğini belirtti. Öte yandan bu yılın ilk 8 ayında sadece İstanbul’da 5 milyon kişi ambulans istemek için 112’yi aradı ancak bunların sadece 550 bininin gerçek vaka olduğu anlaşıldı. 112 İstanbul Avrupa Komuta Merkezi Başhekimi Dr. Fatih Türkmen, İstanbul genelinde yürütülen 112 Acil hizmetleri hakkında önemli bilgiler verdi. ASILSIZ ÇAĞRILAR ACİL HAYATLARDAN “1250 SAAT” ÇALDI Hayat kurtarmak için zamanla yarışan 112 çalışanlarının en büyük sorunu asılsız çağrılar. Bu yılın ilk 8 ayında sadece İstanbul’da 5 milyon kişi ambulans istemek için 112’yi aradı ancak bunların sadece 550 bininin gerçek vaka olduğu anlaşıldı. Başhekim Dr. Türkmen, bir saniyelik bir gereksiz çağrının dahi 8 ayda toplam bin 250 saatlik bir kayba yol açtığını vurgulayarak “Bu, gerçekten acil hayatlardan çalınmış olan günler, haftalar demek aslında. Halkımızdan tek talebimiz acil olmayan sorunlar için lütfen 112 acil hattını meşgul etmesinler” dedi. ÇAĞRILARIN BÜYÜK KISMI AVRUPA YAKASINDAN İstanbul genelinde 20 binden fazla çağrının yaklaşık yüzde 70’i 112 Avrupa Komuta merkezi tarafından karşılanıyor. Dr. Türkmen, “Burada 120 çalışanımız var. Bunlar içinde sağlıkçı olmayan, çağrıyı ilk karşılayan ekip, paramedik ATT’ler ve doktorlar yer alıyor. Ayrıca bu birimde İstanbul'daki tüm hastanelerden yapılacak hasta nakil işlemlerini de gerçekleştiriyor. Yılbaşından bu yana aldığımız 5 milyona yakın çağrının yaklaşık 4.5 milyonu gerçek olmayan ihbarlardı. 550 bin kadar acil vakadan ise 400 binini hastaneye nakletmişiz, kalan 150 bin kişi ise hastaneye nakline gerek olmayan vakalardı. Toplam çağrı sayısına baktığımızda ambulans tarafından hastaneye nakledilenlerin sayısı gerçekten çok düşük aslında” diye konuştu. OBEZ VEYA YENİDOĞANA ÖZEL AMBULANSLAR İstanbul’da toplam 400 kara ambulansı ile hizmet verildiğini anlatan Başhekim Türkmen, “Ayrıca Avrupa komuta merkezine bağlı bir adet helikopter ambulansımız da var. Herhangi bir acil durumda bu helikopterimizi komuta merkezimizden kaldırabiliyor ya da olay yerinden vaka nakli gerçekleştirebiliyoruz. Anadolu yakasında hizmet veren 2 deniz ambulansımız ve bunların dışında da obez vakalara özel aktif olarak çalışan 2 obez ambulansımız bulunuyor. Sadece yenidoğan vakalarına özel hizmet veren 3 istasyonumuz mevcut. Bunlar sadece yenidoğan vakalarını taşıyorlar. Kuvöz olarak da 6 kuvöze kadar sayıyı çıkarabiliyoruz” dedi. İSTANBUL’DA GÜNDE BİN KİŞİ ACİL VAKALARA ÇALIŞIYOR İstanbul genelinde hizmet veren 4 binden fazla 112 acil personelinin yaklaşık 3 bininin sahada aktif hasta taşıyan personelden oluştuğuna değinen Dr. Fatih Türkmen, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu 3 bin kişi doktor, paramedik ATT veya sürücü arkadaşlarımızdan oluşuyor. Ayrıca bin kadar personelimiz de 112 çağrı komuta merkezlerinde görev alıyor. İstanbul’da 120’si Avrupa, 80’i Anadolu yakasında toplam 200 çağrı karşılayıcı ekibimiz ve sahada da 800’e yakın aktif sağlık personelimiz ile günde yaklaşık bin kişi acil vakalara hizmet veriyor.” ÇOCUKLAR OYUN GİBİ 112’Yİ ARAYABİLİYOR “Acil olmayan durumlar için gereksiz yere 112 hattını meşgul eden çağrılar içerisinde tırnağım rahatsız diyen, evcil hayvanım rahatsız diyen veya hakaret, küfür bile edenler var” diyerek serzenişte bulunan Dr. Türkmen, sözlerini şöyle noktaladı: “Özellikle ebeveynleri uyarmak istiyorum, çocukların gerçek bir vaka varmış gibi, oyun oynar gibi 112'yi arayıp çağrı merkezini meşgul ettiği durumlar çok oluyor. Lütfen daha dikkatli olsunlar.” BAZEN POLİSTEN BİLE ÖNCE GİDİYORUZ 112 Acil’de çalışan ambulans doktorlarından Dr. Oktay Erkan, “Genelde en çok gittiğimiz vakalar, senkop diye verilen basit geçici bayılma durumları. Özellikle toplu taşıma araçlarında bunları görüyoruz. Hipertansiyona çok gidiyoruz, insanlar tansiyonu normal sınırların biraz üzerine çıktığı zaman 112’yi arayabiliyor ama hipertansif acillerin biraz daha uç örnekler olması gerekiyor aslında. Yine basit düşmelere çok fazla gidiyoruz. Vakalara giderken en çok olay yerine ulaşmakta zorluk yaşıyoruz. Sokaklar çok dar, araçlar yanlış park edebiliyor, bu konuda eksikler var. Bazen belediyenin yaptığı çalışmalar çok büyük engel oluşturuyor, bir caddeye ulaşan üç sokağın üçünde de çalışma yapılıyor mesela. 112 çalışanları şiddete uğramaya çok açık bir alanda çalışıyor çünkü insanların evine girebiliyorsunuz. Tamamen güvensiz bir ortam. Olay yerine ilk ulaşan siz oluyorsunuz. Çatışma, silahla yaralanma ya da bir kavgada olay yerine giden ekip ilk sizsiniz. Dolayısıyla insanlar hararetli ve telaşlı olabiliyor, belki normal hayatlarında yapmayacakları hareketleri yapabiliyorlar” şeklinde konuştu. SÜRÜCÜLER FERMUAR SİSTEMİNİ ÖĞRENMELİ 9 yıldır ambulans şoförü olarak çalışan Muhammet Sandalcılar ise İstanbul'da ambulans şoförlüğü yapmanın zorluklarına değinerek şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı'nın yapmış olduğu duyurularda belirttiği şekilde yani fermuar şeklinde açılma olayında sürücüler orta şeride girdiğimiz, anons yaptığımız halde sürekli şerit değiştiriyor. Ambulansa yol açmak için telaş içinde oluyorlar. Yapılacak en iyi şey ambulansın çizgi üzerinden gitmesi ve araçların sağa ve sola açılması, çizgi üzerinin boş bırakılmasıdır. Fermuar şeklinde dediğimiz olay bu. Sürücüler ambulansın siren sesi duydukları zaman lütfen aynaya bakıp aracın nereden geldiğini görsünler. Böylece daha çabuk kenara çekilip ambulansın olay yerine hızla ulaşmasını sağlarlar.” GEÇEN YIL 5.5 MİLYON KİŞİ 112 ACİL HİZMETİ ALDI Sağlık Bakanlığı verilerine göre geçtiğimiz yıl 5.5 milyon kişi acil hastası olarak hizmet aldı. 112 Acil Sağlık Hizmetleri ülke genelinde kara, hava ve deniz ambulanslarıyla hizmet veriyor. Kırsal bölgeler de dahil 2 bin 735 istasyonda 5 bine yakın ambulans görev yapıyor. 2008’den bu yana ise 4 adet ambulans uçak ile 1.091’i yurt içinde, 103’ü yurtdışında olmak üzere hasta nakli yapıldı, 95 organ nakliyle beraber toplam bin 289 vakaya ulaşıldı. Ayrıca 16 ilde toplam 17 ambulans helikopter de yine acil hastaları hastanelere taşıyor. Deniz ambulans hizmetleri ise ikisi yedek toplam 6 ambulans bot ile yürütülüyor. Görüntü dökümü: 112 İstanbul Avrupa Komuta Merkezi Başhekimi Dr. Fatih Türkmen röportajı 112 Ambulans doktoru Dr. Oktay Erkan röportajı 112 Acil çağrı komuta merkezinden detay görüntüler Vaka ihbarı ve hastanın evine ulaşma, hastaneye nakledilme takibine ait görüntüler 112 Sürücüsü Muhammet Sandalcılar röportajı Muhabir anonsu (Özlem YURTÇU KARABULUT)