Buse ÖZEL/İSTANBUL, ()- HER yıl 10 Ekim'de kutlanan Dünya Ruh Sağlığı Günü dolayısıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bu yılın temasını 'intihar ve intiharın önlenmesi' olarak belirledi. Bipolar Yaşam Derneği ve Bipolar Bozukluklar Derneği kurucusu ve Fransız Lape Hastanesi Tıbbi Direktörü Psikiyatrist Prof. Dr. Sibel Çakır, intiharların önlenebilir olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Çakır, ayrıca ruh sağlığı alanında eğitimi olmayan, bilimsel yöntemler kullanmayan kişiler konusunda da uyararak geri dönüşü olmayan sorunlara neden olabileceğini belirtti. Prof. Dr. Çakır, erkeklerde intihar oranlarının kadınlara göre 3 kat daha fazla olduğunu belirterek, kişilerin ne zaman psikolojik bir yardım alması gerektiğini nasıl anlayabileceklerini şöyle açıkladı: "Günlük yaşamımızda, bedensel aktiviteleri, enerjimizi, iştahı, uykuyu, dikkat ve konsantrasyonu, cinsel yaşamı, moralimizi etkileyecek olağan dışı kaygı, endişe, huzursuzluk, mutsuzluk hallerinin görülmesi. Daha önce yapabildiğimiz işler, sorumluluklar ve performansta bozulma, isteksizlik, geri çekilme, yapamama ve öfkelenme, kontrol bozukluğu, konsantre olamama halleri yardıma ihtiyaç olduğunu gösteren belirtilerdendir. Ayrıca tekrarlayan düşünceler, güvende hissetmeme, olağandışı düşünce ve algısal problemler ile davranışlarımızda çevreden de fark edilebilecek değişiklikler ruh sağlığımızın bozulduğunu işaret eder." 'YARDIM ALMAYA İHTİYACI OLAN BİR YAKININIZ VARSA SUÇLAMAYIN' Yakınlarında yardıma ihtiyacı olduğunu düşündüğümüz biri olduğunda yapılması gerekenleri aktaran Prof. Dr. Çakır, "Önce yargılamamak, suçlamamak, dinlemek, bir şeye ihtiyacı olup olmadığını, yapabileceğimiz bir şey olup olmadığını sormak iyi olur. Yardımı kabul etmeyen ya da paylaşmayan birinin yine de yakınında olmaya çalışmak, onu rahatsız etmeden takip etmek iyi olabilir. Psikiyatrik görüşmeye bazen kişiler isteksiz ve tepkili olabilir. Bazen klinik psikolog ile görüşmeyi kabul ederler. Psikiyatriste gitmeyi kabul etmeyen kişi yaşlı ise aile hekimi, dahiliye, nöroloji alanı gibi diğer dallardan hekim ile görüşmeyi kabul edebilir. Diğer hekimlere sorunları aktarmak ve onların yönlendirmesi ile psikolojik destek almaları daha kolay olabilir" dedi. Yardım almak isteyen kişilerin uyku, iştah durumunu etkileyen sorunları için psikiyatrist hekimlere gitmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Çakır, günlük yaşamda krizler yaşatmayan ve daha süreğen olan ilişki sorunları ya da okul, iş, sosyal hayatta tekrarlayan sorunlar ile kişilik özellikleri ile ilgili problemlerde klinik psikoloğa gitmeleri gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Çakır, "Sorun daha çok hangi alanla ilgili ise o alanda eğitim almış, uzmanlaşmış ayrıca çalışan bir ruh sağlığı profesyoneli daha çok yardımcı olabilir. Örneğin cinsel sorunlarla ilgili çalışan hem klinik psikolog hem de psikiyatrlar vardır" dedi. 'GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN SORUNLAR ORTAYA ÇIKARABİLİR' Ruh sağlığı konusunda yetkin olmayan ve herhangi bir eğitimi olmayan kişilerin verdiği hizmetlere de dikkat çeken Prof. Dr. Çakır, şu uyarılarda bulundu: "Psikiyatri ve klinik psikoloji alanında eğitim almış kişilerin bile niteliği tartışılırken, ruh sağlığı gibi eğitimsiz kişilerce kötüye kullanılmaya müsait bir alanda, bilimsel ve kanıta dayalı etkinliği olmayan yöntemleri, kişileri denemek hele ciddi psikiyatrik sorunlarda tıbbi tedaviyi bırakmak geri dönüşü olmayan ağır sorunlar ortaya çıkarabilir. Kişiler günlük yaşamlarında kendilerine iyi gelen her aktivite, yaşam biçimi, diyet vb. uygulamayı benimseyebilir. Psikiyatrik hastalıklarda tıbbi tedavinin yanında da bu tür düzenlemeler hekim onayı ile yapılabilir. Kişiye iyi gelen her şeyi tıbbi tedaviyi bozmamak kaydıyla destekleyebiliriz. Fakat ciddi psikiyatrik hastalıklarda bu tür yaşam biçimi uygulamaları tıbbi tedavinin alternatifi olamaz, yerine geçemez."