Mersin Halk Sağlığı Müdürü Dr. Aytekin Kemik, Türkiye’de 10 yıl önce yılda 700 milyon kutu ilaç tüketilirken, bu rakamın bugün 2 milyar kutuya çıktığını, kişi başına ilaç tüketiminin 25 kutuyu bulduğunu bildirerek, halkı bilinçsiz ilaç kullanımı konusunda uyardı.
Halk Sağlığı Müdürü Dr. Kemik, bilinçsiz ilaç kullanımına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Dünyada ve Türkiye’de akılcı olmayan ilaç kullanımları sonucu hem insan sağlığını tehdit eden olumsuz sonuçlar doğduğunu hem de ülkelerin ciddi anlamda mali kayıpları olduğunu belirten Kemik, “Dünyada ilaç sayısı ve maliyetlerine bakıldığında yüzde 50’sinin uygunsuz şekilde kullanıldığı görülmektedir. Akılcı ilaç kullanımı, kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilaca, uygun süre ve dozda, en düşük maliyette ulaşabilmeleridir. Doktor tavsiyesi ve eczacı danışmanlığında alınan ilaç, insan sağlığı için ne kadar faydalıysa, bilinçsizce kullanılan ilaç da insan sağlığına o derecede zarar verebilmektedir” dedi.
“ÜLKEMİZDE YILLIK 2 MİLYAR KUTU İLAÇ TÜKETİYORUZ”
Bilinçsiz ilaç kullanımı konusunda, “Bilinçsiz ilaç kullanma, geleceğini karartma” diyerek vatandaşları uyaran Dr. Kemik, Türkiye’de yıllık 2 milyar kutu ilaç tüketildiğini kaydetti. Kemik, “Yaklaşık 10 yıl önce bu rakam 700 milyon kutuyken, bugün 2 milyara yaklaşan bir kutu sayısı var. Kullanılan ilaçların yüzde 75’ini yerli ilaçlar oluşturmaktadır ve kişi başına ilaç tüketimi 25 kutuyu bulmuştur. Ülkemizde 2013 yılında toplam reçetelerin yüzde 33,95’i antibiyotik içermektedir. Toplam ilaç maliyetinin yüzde 15’lik kısmını antibiyotikler oluşturmuş ve her üç kişiden biri antibiyotik kullanmıştır” ifadelerini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün antibiyotik direncini küresel bir tehdit olarak gördüğünü anımsatan Kemik, antibiyotik konusunda da uyarılarda bulundu. Bakteriler için antibiyotik direncinin, bakterilerin herhangi bir antibiyotiğin varlığına rağmen üreyebilmesi ve enfeksiyon yapabilmesi olduğuna işaret eden Kemik, şöyle devam etti: “Bunun sonucunda ise daha sonra antibiyotiğe ihtiyaç duyulduğunda antibiyotikler işe yaramaz hale gelmektedir. Bu durum yalnızca antibiyotiği uygun olmayan biçimde kullanan kişi açısından değil, sonradan dirençli bakteriye yakalanma riski olan herkes için tehlike oluşturmaktadır. Antibiyotik dirençli bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar, hastalığın ve ölüm oranlarının artması ve hastanede geçirilen sürenin uzaması ile sonuçlanmakta, ayrıca tedavi maliyetlerinde de artışa neden olmaktadır.”
“HER ANTİBİYOTİK, HER HASTAYA İYİ GELMEZ”
Dr. Kemik, antibiyotiklerin etki alanlarının kişiden kişiye değişiklik gösterdiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Her antibiyotik, her hastaya iyi gelmez. Çünkü antibiyotiklerin etki alanı hastanın yaşı, cinsiyeti, kullandığı diğer ilaçlarla gireceği etkileşimlere göre farklılaşabilmektedir. Antibiyotikler ateş düşürmez, ağrı dindirmez, virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi edemez. Grip ya da nezle gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin tedavide yeri olmadığı unutulmamalıdır.”
Akılcı İlaç kullanımının sağlanabilmesi için hekim tarafından belirtilen doz, sıklık ve sürede ilaç kullanılmasına dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden Kemik, diğer önerilerini de şöyle sıraladı: “Hasta tarafından alerjik durumlar hakkında hekime bilgi verilmesi ve ilacın olası yan etkileri, besin ve ilaç etkileşimlerinin bilinmesi gerekir. Hamilelik ve emzirme döneminde, çocuklarda, yaşlılarda, böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalarda, kronik hastalığı olanlarda, ilaç alerjisi öyküsü olanlarda ilaç kullanımı konusunda daha dikkatli olunmalı. İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak, ambalajında en uygun saklama koşullarında muhafaza edilmeli. İlaç dışı gıda takviyesi, bitkisel ürün gibi tedaviye yönelik diğer ürünlerin bilinçsiz kullanımından kaçınılarak hekime danışılmalı. Hekime muayene olmadan kesilmiş veya açılmış ambalajlar eczaneden satın alınmamalı, son kullanma tarihi geçmiş olan ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.”
Kemik, akılcı ilaç kullanımı için halkın ilk muayenelerinde aile hekimlerini tercih etmelerini, sağlığının korunması ve hastalık halinde tedavi başarısının artması amacıyla hekim tarafından reçete edilmediği takdirde asla antibiyotik kullanılmamasını istedi.