Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Pınar Türk, “Ağrılı adet bir kader değildir. Mutlaka önemsenmeli ve tetkik edilmelidir. Alta yatan bir patolojinin saptanmaması yani primer dismenore tablosu da destek tedaviler ile yüksek oranda çözülebilmekte olup temel amaç kadının bozulan hayat kalitesini artırmaktır” dedi. Dismenorenin, üreme çağındaki kadınlarda adet dönemlerinde karşılaşılan sancılı/ağrılı adet olma durumu olduğunu söyleyen Özel Medicana Bursa Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Pınar Türk, “Dismenorenin temel oluşum mekanizması prostoglandin adı verilen rahim kaslarının salgıladığı kimyasal maddelerin etkisi ile rahim kaslarının güçlü kasılmaları ile oluşan ağrı durumudur. Dismenore primer ve sekonder olarak iki başlık altında ele alınır. Primer dismenore altta yatan bir patoloji yani kist, kitle, ur, myom olmaksızın sadece rahmin kasılma ve kramplarına bağlı olan ağrı iken sekonder dismenorede altta patolojik bir sebep bulunmaktadır. Altta yatan bir patoloji olsun ya da olmasın sonuçta dismenore, toplumda sık görülmekte olup şiddetine bağlı olarak kadınları iş, okul ve diğer günlük aktivitelerden alıkoyabilmektedir. Bu nedenle her dismenore tablosu mutlak surette detaylı bir değerlendirilmelidir. Primer dismenore üreme çağında özellikle de adölesanlarda çok sık rastlanan bir problem iken, sekonder dismenore 35 yaş üstü daha sık görülür. Dismenorenin öncelikle ayrımı yapıldıktan sonra tedaviye yönelik yaklaşımlar basamak basamak uygulanabilir” dedi. Primer dismenorenin daha çok adölösan/genç yaş grubunda izlendiğini söyleyen Türk, “Âdetin ilk ya da ikinci günü daha ön plandadır. Sıklıkla ağrı kesici ilaçlara yanıt verir. Bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, baş dönmesi ve karın krampları eşlik edebilir. Prostoglandin denilen kimyasalların salınımını azaltan non-steroid anti enflamatuarlar olarak sınıfladığımız ağrı kesici ilaçlar ve rahmin kaslarını gevşeten düz kas gevşetici ilaçlar ve kalsiyum magnezyum gibi vitaminler primer dismenore tedavisinde birinci basamak tedavi yaklaşımının temel öğeleridir. Birinci basamak yaklaşımın fayda etmediği hasta gruplarında mutlaka altta yatan endometriozis gibi patolojik tablolar yeniden değerlendirmeli ve dışlanmalıdır. Devamında ikinci basamakta halk arasında doğum kontrol hapları olarak adlandırdığımız östrojen + progesteron içeren hormon kombinasyonları tercih edilebilmektedir. Bu ilaçlarda yine prostaglandin üretimini azaltmakta aynı zamanda hormon etkisi ile rahim duvarını inceltmekte ve sonuç olarak menstrüasyon kanamasının hacmi ve uterus iskemisinin düşmesine yol açmaktadır. Birinci ve İkinci basamak yaklaşımlar dismenore yakınması olan hastaların %90-95 inin şikâyetlerini gidermekte fayda sağlasa da farklı medikal alternatiflere rağmen yanıt alınamayan çok nadir hasta gruplarında Presakral nörektomi ve uterin sinir ablasyonu adı verilen cerrahi işlemlerde son basamak tedavi olarak uygulanabilmektedir” diye konuştu. Adet dönemlerinde ağrıları azaltmak için önerilerde bulunan Op. Dr. Pınar Türk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Egzersiz, akupunktur, yoga gibi destek tedavi seçenekleri de bu süreçte sıkça başvurulan destek yaklaşımlardır ve faydası kanıta dayalı tıp perspektifinde gösterilmiş yöntemlerdir. Primer dismenore tablosu ile karşılaşan kadınların yaklaşık %60-70 i gebelik doğum süreci sonrasında şikâyetlerinin belirgin azalma tarif ederken bu durum gebelik sürecinde rahmin büyümesiyle ileri derece esneyen gevşeyen rahim düz kaslarının sonraki süreçteki uyumu olarak özetlenebilmektedir. Doğum şeklinin bu açıdan artı ya da eksi bir katkısından söz edilememektedir. Sekonder dismenore ise sıklık olarak genç yaş grubunda daha nadir görülse de her dismenore tablosunda öncelikle altta yatabilecek olası patolojiler dışlanmalıdır. Bu tabloda ağrıya sebep olan myom,kist ,endometriozis gibi patolojilerin medikal yada daha sıklıkla cerrahi tedavisi dismenore tablosunun ortadan kalkmasını sağlamaktadır. Unutmayın, ağrılı adet bir kader değildir. Mutlaka önemsenmeli ve tetkik edilmelidir. Alta yatan bir patolojinin saptanmaması yani primer dismenore tablosu da destek tedaviler ile yüksek oranda çözülebilmekte olup temel amaç kadının bozulan hayat kalitesini artırmaktır.”