İSTANBUL, ()-İNTERNET kullanımının önemli bir bölümünü oluşturan Facebook, Instagram, Twiter ve WhatsApp uygulamalarının çökme nedenleri belli oldu. Hayatımızın önemli bir bölümünü kapsayan sosyal medya uygulamaları internet ağında yaşanan sorunlardan ilk adımda etkileniyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muttalip Kutluk Özgüven, sosyal medya mecralarında yaşanan ‘çökmelerin’ birden fazla nedeni olduğunu belirtiyor. İnternet kullanımının önemli bir kısmını sosyal medya sitelerinin oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Muttalip Kutluk Özgüven, bu mecraların çökmesinin ise birden fazla sebebe bağlı olduğunu belirtti. SOSYAL MEDYA HAREKETLERİMİZİ İZLİYOR Kullanıcı davranışlarını incelenmesi sırasında ‘aşırı veri yüklenmesi’ sonuncunda yavaşlama ve çökme meydana geldiğini ifade eden Özgüven, “Cep telefonu başta olmak üzere sosyal medya sürekli olarak izleme, mekân olarak, sesli ve görüntülü olarak verilerini çekmektedir. İnsanların her eylemi sadece şirketlere değil aynı zamanda istihbarat ve dinleme örgütlerine de sunulmaktadır. Bu nedenle dünya üzerindeki insanlığın verilerinin izlenmesi sırasında beklenmedik bir davranış tekrarı, beklenmedik bir yığılma, bazen hesapta olmayan bir tıkanıklık oluşturabilmektedir. Sosyal medya şirketlerinin kendi ülkelerindeki ulusal güvenlik kurumlarıyla birlikte kurdukları sunucu tarlası denen binlerce bilgisayarlık merkezler zaman zaman bu beklenmedik veri yığılmalarını tahmin edememektedir. Dolayısıyla, sosyal medyanın zaman zaman yavaşlama ve durma noktalarına gelebilmesi, öncelikle kullanıcılardan toplanan verilerdeki yüklenmeden kaynaklanır. Kısacası bizi gözlerken beklenmedik oranda verinin birikmesi sistemin yavaşlamasının ilk nedenidir” diye konuştu. SİBER SALDIRILAR ETKİLİ Sosyal medya mecralarının saldırılar nedeniyle de çökebileceğini belirten Özgüven, “2000 yılında başlıca internet devlerine büyük çaplı bir saldırı olmuş, yarım güne yakın bu ana siteler işlev verememiş, e-postalar çalışmamıştı. Sonradan bunun Çin devleti tarafından düzenlendiği öne sürülse de saldırı sonucunda internet firmaları büyük değer kaybetmiş, ardından yıllarca bu alanda yatırımların kesilmesine neden olan dot-com krizi gelmişti. Bu saldırı, bu alandaki en yaygın saldırı yöntemi olan Dağıtık Hizmet Reddi denilen tarzdaydı. Kısaca DDoS denilen bu tip saldırılarda binlerce hatta milyonlarca bilgisayarın yönetimi kısmen ve fark ettirmeden ele geçirilerek hedef sitelere yönelik basitten karmaşığa müracaatlar başlatılıyor. Bu da o sitenin trafiğini tıkayarak hizmet vermesini imkansız kılıyor. Virüs, kurtçuk, casus yazılım, iç sabotaj gibi başka yollarla da saldırılar yapılabilse de başlıca İnternet ve sosyal medya siteleri çok güçlü şekilde savunulduklarından başlıca saldırı biçimi günümüzde Dağıtık Hizmet Reddi’dir” diye konuştu. ‘ALTYAPI MÜDAHALELERİ DE ÇÖKMEYE NEDEN OLABİLİR’ Uluslararası internet ağının kablolarla dünyayı dolandığını söyleyen Prof. Dr. Kutluk Özgüven, “Sosyal medya ile onun görünmeden bilgi toplama özellikleri İnternet'teki veri ağırlığının büyük bölümünü tutmaktadır. İnternet ise telekomünikasyon altyapısına dayalı çalışmaktadır. Bu altyapı hatlarına müdahaleler de İnternet akışı ve veri trafiğini yavaşlatmaktadır. Örneğin en yoğun hatların başında gelen Amerika Avrupa hatları, Atlas Okyanusu ve Kuzey Buz Denizi yakınlarından geçen kablolarla sağlanmaktadır. Bunlarda ya da uydu iletişiminde rakip ülkelerce düzenlenen müdahaleler internet ve bunun ağırlığını oluşturan sosyal medyayı yavaşlatabilmektedir” dedi.