Trabzon’da restorasyon nedeniyle ziyarete kapatılan Sümela Manastırı, Ayasofya Camii ve Kızlar Manastırı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla Temmuz ayının son haftasında ziyarete açılacak. Türkiye’nin inanç turizmi yönünden önemli merkezlerinden birisi olan Trabzon’un Maçka ilçesindeki tarihi Sümela Manastırı, 2013 yılında müzeden camiye dönüştürülen Ayasofya Camisi ve Komnenos Kralı III. Alexios döneminde 1349-1390 yılları arasında inşa edilen Kızlar Manastırı Temmuz ayının sonra haftasında yapılacak törenle ziyarete açılacak. 22 Eylül 2015 tarihinde restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Sümela Manastırı, 56 yıl sonra 2018 yılının Aralık ayında restorasyon çalışmalarının başladığı Ayasofya Cami ve 2014 yılının Mart ayında restorasyonun başladığı Kızlar Manastırı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla tekrar ziyaretçilerin görselliğine sunulacak. Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan ve 22 Eylül 2015 tarihinde restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Trabzon’un Maçka ilçesi Altındere Vadisinde bulunan Sümela Manastırı’nda restorasyon çalışmaları sürüyor. Bir bölümü 25 Mayıs 2019 tarihinde ziyarete açılan manastırın birinci avluya kadar olan bölümünün ziyarete açılmasının ardından yerli ve yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görürken, 24 endüstriyel dağcı ve 5 mühendisin bulunduğun ekip tarafından yürütülen çalışmalarda manastırın giriş kapısı üzerinde bulunan kama blok olarak adlandırılan kayada çelik halat çekme ve sabitlendirme çalışmaları büyük oranda tamamlandı. Büyük boyutlardaki kaya parçalarının stabilazasyonunun sağlanması ve sabitlenmesinin gerçekleştirildiği restorasyon çalışmalarında en iyi ve uzun süreli güvenlik seviyesine ulaştırılması için kaya tutucu bariyerlerde inşa ediliyor. Yüksek dayanımlı çelik tel ağlarının yamaca gerildiği sistem ile korunacak olan Sümela Manastırı’nda restorasyon sürecinde manastırdaki fresklerin ve yapıların zarar görmemesi için koruyucu iskeleler kuruldu. Çatlayan 10 bin tonluk kayada çalışmalar sürdüğü Sümela’da çatlayan bu kaya 16 metrelik demir ile birleştirilerek sabitlenecek. Ayasofya’da freskler için özel bir sistem Trabzon İmparatorluğu’nu kuran Komnenos ailesinden Kral I. Manuel tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırılan ve 2013 yılında müzeden camiye dönüştürülen Ayasofya Camisi’nde 2018 yılının Aralık ayında 56 yıl sonra başlatılan restorasyon çalışmalarında sona gelindi. Korona virüs salgını ve bahçe peyzajında betonlaşmaya gidildiği tepkileri üzerine yeniden bahçe düzenlemesine gidildiği için açılışın geciktiği Ayasofya’da çevre düzenlemesinin büyük bir bölümü tamamlandı. Çalışmalar bittiğinde caminin ibadete açık alanında bulunan freskler, özel bir sistemle namaz vaktinde otomatik olarak örtüldükten sonra namaz bitiminde de tekrar ziyaretçilerin görselliğine sunulacak. 5 Temmuz 2013 tarihinde ilk cuma namazının kılınmasıyla resmen ibadete açılan Ayasofya’daki restore çalışmaları kapsamında Vakıflar Genel Müdürlüğü Ayasofya’nın freskleri için uygun bir çözüm üreterek en az müdahale mantığıyla hat levhaları ve tablolar koyarak fresklerinin kapatılmasını sağladı. Yapı sağlığının sürekli olarak izlenmesi adına ise esere yerleştirilen ivmeölçerler yardımıyla gerçek zamanlı titreşim kayıtları alınarak oluşacak değişikliklerin izlenerek hasarların büyümeden önlen alınması hedeflendi. Planlanan bu sistem, bölgedeki tarihi eserlerdeki ilk uygulamaları olma özelliğini taşıdı. 6 yıl sonra ziyarete açılacak Trabzon’un Boztepe yamacında şehre hakim bir yamaçta Komnenos Kralı III. Alexios döneminde 1349-1390 yılları arasında inşa edilen Kızlar Manastırı restorasyonu tamamlandı. 2014 yılının Mart ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından aslına uygun olarak restore edilmesi için restorasyon çalışmaların başladığı manastırdaki restorasyon çalışmaları yaklaşık 2 milyon TL’ye mal olurken, tarihi Kaya Kilisesi ve örneğine nadir rastlanan fresklerin gün yüzüne çıkarıldığı manastır 6 yıl sonra turizm açılacak. Kaya Kilisesi ve örneğine nadir rastlanan fresklerin gün yüzüne çıkarıldığı restorasyon çalışmalarından sonra turizmde yeni bir cazibe merkezi olması beklenen Kızlar Manastırı’ndaki Kaya kilisesinin ilgi göstermesi hedefleniyor. Madalyanlor içinde peygamberler, azizler, melek tasvirleri ve incil konulu sahneler yer aldığı kilisede kayalardan sızan sulardan kaynaklanan ayazma da yer alıyor.