Galip ERAYDIN, () – Üç boyutlu yazıcılarla ‘yapay organ’ üretme çalışmalarıyla ismini dünyaya duyuran Türk doktor Ali Ertürk, ekibi ile birlikte kanser hücreleri, gelişimi ve ilaçlarla etkileşimini en detaylı şekilde gösteren bir görüntüleme teknolojisi geliştirdi. Ertürk, bu teknoloji sayesinde biyopsi ile alınan doku veya parçaların çok daha detaylı incelenebileceğini ve kişiye özgü etkili ilaçların geliştirilebileceğini söyledi. Almanya’nın Münih kentinde faaliyet gösteren ve yöneticiliğini Dr. Ali Ertürk’ün yaptığı Helmholtz Merkezi Doku Mühendisliği ve Rejeneratif Tıp Enstitüsü, en küçük kanser hücrelerinin tespitini sağlayan DeepMACT adında yeni derin öğrenme tabanlı algoritma geliştirdi. Tamamen şeffaflaştırılan doku veya denekte, yapay zeka ile en küçük kanser hücresinin tespitini yapabilen sistem, kanser ve kanser ilaçları araştırma ve geliştirmeleri için büyük bir umut niteliğinde. DeepMACT algoritması, metastazları manuel olarak yapılan tespit yönteminden 300 kat daha hızlı biçimde yapabiliyor. DeepMACT teknolojisi ile, aylarca süren tespit çalışması saniyeler içinde çok daha detaylı ve doğru bir biçimde tamamlanabiliyor. Dr. Ali Ertürk, ekibi ile geliştirdiği DeepMACT görüntüleme teknolojisi hakkında Demirören Haber Ajansı’na bilgi verdi. “HÜCRELER DETAYLI GÖRÜNTÜLENİP, YAPAY ZEKA İLE ANALİZ EDİLİYOR” Kanser hücrelerinin ve araştırmalarda geliştirilen kanser ilaçlarının vücutta nasıl yayıldığını ve birbirleri ile nasıl etkileşimini ortaya koyan bir görüntüleme teknolojisi geliştirdiklerini belirten Dr. Ali Ertürk, “Bunun temelinde geliştirdiğimiz görüntüleme teknikleri var. Dokuları şeffaf hale getiriyoruz mesela fareyi tamamen şeffaf hale getirebiliyoruz. Lazerli tarama yapan mikroskoplarla bunu tarayarak, milyarlarca hücre içindeki kanser hücrelerini görüyoruz ve yapay zeka ile analiz ederek, kanserin nasıl yayıldığını ve gelişimini izleyebiliyoruz” dedi. “İLACIN KANSERE ETKİSİNİ DETAYLI GÖREBİLİYORUZ” Ertürk, “Bu geliştirdiğimiz teknoloji daha önce geliştirilen şeffaflaştırma teknolojilerinin yapay zeka ile birleştirilmiş hali. Çalıştığımız farelerde fareyi tamamen şeffaf hale getiriyoruz. Bunu, sütü suya çevirmek gibi düşünebilirsiniz. Fare cam gibi olduktan sonra lazerli mikroskopu kullanarak bütün hücreleri tek tek görebiliyoruz. Eğer herhangi bir ilaç önerildiyse kanseri yok etmek için, bu ilacın da o kansere nasıl etki ettiğini detaylı şekilde görebiliyoruz” diye konuştu. “KANSER İLAÇLARI ARAŞTIRMALARINDAKİ BAŞARIYI YÜZDE 5’TEN 30’A ÇIKARACAK” Bu çalışmanın kanser ilaçları araştırma ve geliştirme çalışmalarına büyük katkı sağlayacağını vurgulayan Ertürk, “Çalışmamızın yakın zamanda kanser ilaçları araştırma ve geliştirmelerinde başarı oranını yüzde 5’ten yüzde 30’lara kadar çıkarabileceğine inanıyorum. Mevcut teknolojide bizdeki kadar detaylı bir izleme sağlanamıyor. Önümüzdeki yıllarda bunu değişik alanlarda da uygulayacağız. Tıp çalışmalarına katkı sağlayacağına inanıyoruz. Bu teknoloji, örneğin insandan biyopsiyle alınan doku veya parçaların tek hücreye kadar detaylı bir araştırmasının yapılmasına ve kişiye özgü etkili bir ilaç geliştirmesine katkı sağlayacaktır” dedi. Ertürk ve ekibinin geliştirdiği görüntüleme algoritması ABD merkezli bilimsel araştırma dergisi CELL’in yeni sayısında da geniş yer buldu. VDSICO İLE YAPAY ORGAN PROTOTİPİ GELİŞTİRMİŞTİ Ertürk ve ekibi daha önce geliştirdiği teknolojilerle organların detaylı haritalarını çıkaran ve yine özel olarak geliştirdiği 3 boyutlu biyolojik yazıcılarla yapay organ prototipleri hazırlayan vDSICO adını verdikleri sistemi geliştirmişti.