HABER:ARZU ERBAŞ
Doğu Karadeniz Bölgesinde 205 bin üreticinin geçim kaynağı olan çayda kalite ve sürdürülebilirlik için için bahçe tesisinin doku kültürü ve çelik gibi klonal üretim yöntemleri ile üretilen fidanlarla yapılması gerektiğine dikkat çekiliyor. Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Çay ve Çay Ürünleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Keziban Yazıcı, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi iş birliğinde yapılan “Bilim Kafe" etkinliğinde "Çayın Hikayesi: Topraktan Bardağa" adlı söyleşide tohumla çay bahçesi tesis edilmesinden vazgeçilmesi gerektiğini ifade etti.
VERİMLİ VE KALİTELİ ÇAY ÇEŞİDİNİ ÜRETMEK İSTİYORSANIZ, ÇELİKLEME ŞART
Prof. Dr. Keziban Yazıcı, tohumla yapılan üretimde genetik çeşitlilik dolayısıyla bahçede yaprak kalitesinden, aromaya kadar büyük farklılıklar olduğuna dikkat çekerek “Çay bahçesini tohumla kuruyorsunuz, buna alıştınız ama dünyada bizim dışımızdaki tüm önemli çay üreticisi ülkeler artık çelikle çay üretimi yapıyor. Bazı üreticiler diyor ki “Çelikle çay üretimi yaptığınız zaman kök gelişmez”. Bu yanlış bir inanıştır. Örnek fidanları görüyorsunuz herhangi bir sorun olmamamktadır. Tohumla fidan üretimi ile çelikle üretim arasındaki asıl fark; Beğendiğiniz bir çay çeşidi ile bir bahçe kurmak isterseniz ve eğer bu bahçeyi tohumla kurarsanız beğendiğiniz o çay çeşidini elde edemezsiniz. Çünkü tohum tozlanma sonucu oluşur ve anne babası ayrı olduğu için tohumdan üretilen fidan farklı olacaktır. Ancak çelikle kuracağınız bahçelerde, hangi çeşitten çelik aldıysanız o çeşide ait fidan elde edersiniz. Kaliteli çay üretmek istiyorsanız bahçenizi çelikle kurmalısınız” dedi.
VERİM VE KALİTELİ ÇAY ÜRETİMİ İÇİN TESCİLLİ ÇAY ÇEŞİTLERİNİN KLONAL ÜRETİMİ YAPILMALIDIR
Çelikle üretilen fidanlar kullanılarak kurulan çay bahçelerinde kalite standardının da sağlandığını belirten Prof. Dr. Yazıcı “İhracatta standart ürünü sağlayabilmek için klonal üretim gereklidir. Çünkü klonal üretilen çayda kalite standartı sağlanır.” Şeklinde konuştu.
ÇELİKLEME YÖNTEMİ İLE GENETİK SADAKAT VE KALİTE KONTROLÜ SAĞLANIYOR
Çelikleme, yani sağlıklı ve istenen özelliklere sahip bir çay bitkisinden alınan gövde parçalarının köklendirilmesi yöntemini anlatan RTEÜ Çay ve Çay Ürünleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Keziban Yazıcı, “Uzun çay filizlerinin alt kısmı yaşlı üst kısmı çok genç onları devre dışı bırakarak orta bölgeden çelik alıyoruz. Verev şekilde keserek hazırladığımız topraklara ekiyoruz, köklenmesini bekliyoruz. İşlem bu kadar basit, birkaç ay içerisinde kökleniyor. Tohumdan çok daha kolay. Çeliklerinizi alıp fidan üretin” dedi.
“TOHUMDAN FİDAN ÜRETİMİ İŞİNİ BIRAKALIM”
Gelecek nesillere güçlü ve verimli çay bahçeleri bırakmak gerektiğini belirten Prof. Dr. Keziban Yazıcı “Dışarıdan fidan alırken de çelikle mi tohumla mı üretildiğini sorun. Bilinçli bir şekilde fidanlarınızı temin edin. Çünkü klonal olarak üretilen fidanların kullanıldığında , gelecek nesillere daha güçlü, daha çok verim alacakları çay bahçeleri bırakılacağına” vurgu yaptı.” vurgusu yaptı.
