Ancak yakın zamanda yayımlanan bilimsel bir araştırma, kemik sağlığı söz konusu olduğunda çayın çok küçük de olsa kahveye kıyasla avantaj sağlayabileceğini ortaya koydu.
Bilimsel Araştırma: Çay İçenlerde Kemik Yoğunluğu Biraz Daha Yüksek
Avustralya’daki Flinders Üniversitesi’nden araştırmacılar, 65 yaş üstü yaklaşık 10 bin kadından elde edilen verileri inceledi. Çalışmada, katılımcıların çay ve kahve tüketim alışkanlıkları, kırık riskinin en yüksek olduğu bölgelerden biri olan kalça kemiklerinin mineral yoğunluğu ile karşılaştırıldı.
Araştırmanın sonuçları, saygın bilimsel dergilerden Nutrients’ta yayımlandı.
10 Yıllık Takip: Çay Tüketen Kadınlarda Avantaj
Yaklaşık 10 yıllık gözlem süreci sonunda, düzenli olarak çay tüketen kadınların kalça kemiği yoğunluğunun, ağırlıklı olarak kahve içen kadınlara göre bir miktar daha yüksek olduğu tespit edildi.
Çalışmanın ortak yazarlarından Ryan Liu, çayın kemik sağlığına etkisiyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Çayın neden kahveden daha koruyucu olduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak çayda bulunan kateşinler gibi bazı bileşikler, kemik yapıcı hücreleri uyarıyor olabilir.”
Uzmanlar Uyarıyor: Fark Çok Küçük
Uzmanlar, bu olumlu etkinin oldukça sınırlı olduğunu özellikle vurguluyor. Çalışmaya dahil olmayan Boston Üniversitesi’nden Prof. Michael Holick, elde edilen farkın klinik açıdan çok büyük bir anlam taşımayabileceğini belirtti.
Osteoporoz Riski Neden Önemli?
Düşük kemik yoğunluğu, kemikleri zayıflatan ve kırılma riskini artıran osteoporoz hastalığına zemin hazırlıyor. ABD sağlık yetkililerine göre yaklaşık 10 milyon Amerikalı osteoporozla mücadele ederken, 44 milyon kişi ise risk grubunda yer alıyor.
Kahvede “Kritik Eşik”: Günde Kaç Fincan?
Araştırmada kahve tüketimiyle ilgili dikkat çekici bir “dönüm noktası” da tespit edildi.
-
Günde 2–3 fincan kahve tüketiminin kemik sağlığına belirgin bir zarar vermediği görüldü.
-
Günde 5 fincan ve üzeri kahve tüketiminin ise kemik mineral yoğunluğunda azalmayla ilişkili olduğu belirlendi.
Alkol Tüketimi de Kemikleri Etkiliyor
Araştırmacılar, günde beş veya daha fazla bardak alkol tüketiminin, özellikle uzun yıllar boyunca yoğun alkol alan kişilerde kemik yoğunluğunu olumsuz etkilediğini tespit etti.
Ryan Liu, bu durumu şu sözlerle özetledi:
“Bu, kahvenin kötü olduğu anlamına gelmiyor. Ancak çok fazla kahve ve alkol tüketen bazı gruplar daha fazla risk altında.”
Çay mı Kahve mi? Uzmanlardan Net Mesaj
Uzmanlar, bu araştırmanın insanların kahveyi tamamen bırakıp çaya yönelmesi gerektiği anlamına gelmediğinin altını çiziyor. Yale Üniversitesi’nden Anika Anam, kafein ve kemik sağlığı arasındaki ilişkinin karmaşık olduğuna dikkat çekti.
Önceki bazı çalışmalar, kahvenin osteoporoz riskini azalttığını bile öne sürüyor.
Anahtar Kelime: Ölçülü Tüketim
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) yönergelerine göre, günlük 400 mg’dan fazla kafein tüketilmemesi öneriliyor. Bu da genellikle 2–3 fincan kahve anlamına geliyor.
Prof. Holick’in ifadesiyle:
“Hayattaki her şeyde olduğu gibi, ölçülü olmak en sağlıklısıdır.”
Kemik Sağlığını Güçlendirmek İçin Neler Yapılmalı?
Uzmanlara göre çay mı kahve mi sorusundan çok, genel yaşam tarzı alışkanlıkları kemik sağlığı açısından daha belirleyici:
-
Yeterli kalsiyum ve D vitamini alınmalı
-
Süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, sardalya ve takviyeli ürünler tercih edilmeli
-
Yürüyüş, merdiven çıkma, direnç egzersizleri ve Pilates gibi aktiviteler yapılmalı
-
Sigara ve aşırı alkol tüketiminden kaçınılmalı
Çay Tüketimi Kansızlık Yapar mı?
Çayda bulunan kafein ve tanik asit, besinlerle alınan demirin bağırsaklardan emilimini azaltabiliyor. Özellikle yemekle birlikte veya hemen sonrasında içilen koyu siyah çay, demir emilimini düşürebiliyor.
Bu durum, özellikle demir eksikliği olan kişilerde kansızlığı artırabilir. Ancak uzmanlar, çayın tek başına kansızlığa yol açmasının çok yaygın olmadığını belirtiyor.
Basit Önlem:
-
Çayı yemekle birlikte değil, yemekten en az 1 saat sonra tüketmek öneriliyor.
