Bu bilimsel yazıyı okumadan, yönetici, lider olmaya kalkışmayınız. Başaramayacaksanız, başarabileceklerin önünü kesmeye kalkmayınız!

Her mesleğin, zanaatın, sanatın bir öğretimi- eğitimi, kursu, deneyimi vardır. Tıp fakültesi okuyan ve stajyerlik yapanlar, doktor olur. Eğitim fakültesi okuyanlar, öğretmen olur. Veteriner fakültesi okuyanlar, veteriner olur. İlahiyat öğrenimi – eğitimi alanlar, imam- hatip olur. Mimar, mühendislikte okuyup, staj görenler, mimar ve mühendis olur. Pilotluk eğitimi alanlar, pilot olur. Ama ne yazık ki, üzgünüm ki, sadece ilkokul okuyanlar; belediye başkanı ve meclis üyesi olmaktadır. Bu yeteneksiz, beceriksiz, eğitimsiz, deneyimsiz kişiler; beldeleri, ilçeleri, kentleri, ülkemizi mahvetmektedir!

Yıl 2000 yılı öncesidir. Büyükşehir yasası henüz çıkmamıştır. Ülkemizde 3200 belediye vardır. Halkımızın 1999 yılında %50’sı ilkokul mezunudur. 3200 belediye başkanının da, %50’si ilkokul mezunudur. Birleştirilmiş sınıf öğrenimi görmüştür! Mahvettiler ülkemizi!

Belediyeleri, beldeleri, ilçeleri, kentleri mahvettiler! Hala yeteneksiz, beceriksiz, eğitimsiz, Allah cc. İçin görev yapmayan, belediye yönetimleri; milletimize ve ülkemize onarılmaz zararlar- ziyanlar vermektedir. Kentler yaşanılmaz, perişan durumdadır! Altyapı, üstyapı ya yoktur ya da stratejik plan program proje ile verimli, kaliteli yapılmamıştır. Doğal afetlerle yerle bir olmaktadır. Bir depremde 39 bin, 18 bin, 53 bin insanımız binaların enkazı altında ölmektedir! On binlercesi yaralanıp, sakat- engelli kalmaktadır!

Bu acı durum gösteriyor ki, eğitimsiz, öğrenimsiz, Allah cc. İçin hakkıyla, dürüstçe görev yapmayanlar; doğru iş, görev yapmamaktadır.

Halkıma sesleniyorum!

Belediye başkan adaylarına sorunuz: eğitiminiz, öğreniminiz nedir?

Belediye yönetiminin alt birimlerinde çalıştınız mı?

Belediye yönetimi ile ilgili bir deneyiminiz var mı?

Merkezi hükumetle uyum içinde mi çalışacaksınız? Yoksa çekişecek misiniz?

Milletimize mi hizmet edeceksiniz?

Terör örgütlerine mi belediye olanaklarını sunacaksınız?

Hırsızlık, rüşvet, adam kayırma, teröre hizmet etme, terörün emri ile yönetim yapma gibi yanlış, yasa dışı ahlaksız işler yapacak mısınız?

Ülkemizdeki, 2 siyasi parti yasa dışı davranmakla, mahkeme kararları ile çok ceza almıştır. Görevden alınmıştır. Cezaevine girmiştir! Halkımız bu tip vatan, millet, devlet, insanlık düşmanlarına destek vermemelidir. Günahlarına girmemelidir.

İnsan kendini, Rabbini, haddini, sınırlarını bilmeli. Bu yanlış kişiler devletimize, milletimize, yerleşkelerimize çok büyük zararlar vermektedir. Şunu asla unutmayınız:

“2003 yılı öncesi hiçbir devlet- kamu kurumu- işletmesi, kuruluşu hırsızlık yüzünden kâr etmemiştir!

Özel bankaların bile içini boşaltıp, müşterinin parasını, 65 milyar doları devlete ödettirmişler! 26 özel bankayı soymuşlar! Belediyeleri talan etmişler. Devleti, belediyeleri terör örgütlerine hizmette kullanmışlar. Ama pek ceza alan olmamıştır! Zira devletin mahkemeleri, kurumları da, terör kontrolüne geçmişti. Bu yasa dışılıkta sadece yanlış devlet adamlarının payı yoktur. Halkımızdan yanlış yapanlarında çok büyük payı vardır.

Milli, manevi, dini, insani değerlere sahip olmayan kalitesiz, verimsiz, liyakatsiz, ehliyetsiz, deneyimli uzman olmayan insanları yönetici olarak seçmemeli. Haram, helal bilmeyenlerden lider, yönetici olmaz, olmamaktadır.

Osmanlı Devleti’nde kendi başarısını kanıtlayan insanlara kariyer artırma verilirdi.

Belediye başkanı ve belediyede çalışan her memur, amir, şef, müdür, işçi, eleman dalında mutlaka deneyimli uzman olmalıdır. İşçi de uzman olmalıdır. Her yıl sokak yenilenmemelidir. Binalar bir sallantıda yıkılmamalı. Doğal afetlerde binalar, altyapı, üst yapı zarar görmemeli. İnsanlar zarara uğramamalı.

Belediye başkanları ve diğer tüm yöneticiler üstün sıfatlara sahip olmalı. Hak hukuk, adalet, doğruluk, dürüstlük, güzel ahlak, edep, hayâ, iyi muamelat, hakkaniyet ve güzel bir iletişim kurmalı. Halkın ihtiyaçlarına cevap verilmeli. Belediye yönetimi her hafta sonu, hafta içi halkın istekleri karşılandı mı, diye toplantı yapmalı. Daire başkanlarından hesap istemeli. Halkın oyları ile seçilip, halka tepeden, üsten bakılmamalı.

Belediye halkın yararına üretim, girişim, yatırım yapmalı. Üretken olmalı. Mesela su, elektrik, halkın katılımı ile ticarethane açıp, halkın yararına çalışmalı. Halkı hisse edip, halka maddi katkı sağlamalı. Halka su, elektrik gibi hizmetler pahalı verilmemeli. Az işçi ile çok iş yapmalı. Stratejik planla, projelerle, kaliteyle, verimli çalışılmalı.

Her işin başı adil olmalı. Adaletli olmalı. Halk hizmete erişebilmeli. Şefkatle, merhametle, müşfiklikle halka davranılmamalı. Faşist ve komünist gibi, cuntacılar gibi davranmamalı. Hizmetler daimi, sürdürülebilir olmalı. Hizmetler kesintiye uğramamalı. Her değişime, yeniliğe, reforma açık olmalı. Ergonomik hizmetler sunmalı. Çağa uygun hizmetler en güzel şekilde verilmeli. Güçlü, deneyimli, yüksek uzman kadro, ekip ile çalışmalı. Kuşatıcı, kapsayıcı olmalı. Personel denetlenmeli.

Ekonomik işler yapmalı. İsraf etmemeli. İBB gibi 600 milyon lira yanı 600 daire değerinden fazla konserlere vermemeli. Bir de iş yaptım diye 175 milyon lira billboard- ilan tahtası- duru tahtasına reklamlarına vermemeli. Bunlar halkı yanıltma, kandırma, nefsine hitap etme için bir düzenbazlıktır.

Hareketli, dinamik, etkin, etken, aktif, olmalı. Gerçek anlamda belediyecilik yapmalı. DEM parti gibi, belediyede rüşvet, hırsızlık, parayı terör örgütlerine aktarma yapmamalı.

Yerel yönetim olarak terörle mücadele katkı sunmalı. Merkezi yönetimle eşgüdüm içinde çalışmalı. Yerleşkelerin ve halkın kalkınıp, gelişmesine katkı sunmalı. Meslek, sanat, bilim öğretmeli. Kalkınma projeleri yapmalı. Bilim adamları ile üniversitelerle işbirliği içinde çalışmalı. Ekonominin, tarımın, hayvancılığın, ziraatın, sanayinin gelişmesine katkı sunmalı.

Güneş enerjisinden, su enerjisinden yararlanmalı. Her doğal kaynak ekonomik kullanılmalı. İsraf asla etmemeli. Hiçbir konuda israf etmemeli. Halkın bilgilenmesi için kurslar, seminerler yapmalı. Halkın belediyeye yardımcı olması için, halk katılımı sağlanmalı.

Belediye projeler gerçekleştirmeli. Bugün belediyeler, devletten daha çok maddi kaynağa sahiptir. Devletten hizmet bekleme yerine, kendi hizmetini kendi üretmelidir.

Belediye yönetimi, başkanı ekonomik davranmalı. Hem yönetimde mahir olmalı. Hem ekonomik davranmayı becermeli. Yapılan işlerde kalite, verim, yüksek standart olmalı. Yap- boz yapmamalı. Üstüne görev olmayan işler yapmamalı. Halkın tümüne hizmet götürmeli. Sadece merkeze yoğunlaşmamalı. Hizmeti adil yapmalı. Haksız kazanca göz yummamalı. Denetim ve kontrolü sürekli yapmalı. Vatandaşların alım gücü üzerine hizmet sunmamalı. Pahalılık yapmamalı. Denk bütçe yapmalı. Bütçeyi ekonomik ve yerinde doğru kullanmalı. Devletin kaynaklarını har vurup, harman savurmamalı. Emeği ile geçinen halk kesimine yardımcı olmalı. Yaşanabilir bir kent oluşturmalı. Yeşil, mavi, temiz hava sağlamalı. Herkese iş, aş, rahatlık getirici yatırımlar yapmalı. Belediye yatırım yapar, yapmalıdır. Her şeyi devletten beklememeli. Girişimcileri desteklemeli. Gerçek planlama, proje gerçekleştirme yapmalı. Stratejik plan program projeler gerçekleştirmeli. Hak ve hakikatten ayrılmamalı. İnsan merkezli hizmet yapmalı. Borçlanmamaya çalışmalı. Sömürü sistemine hizmet etmemeli. İstikrarlı, güvenilir sistemle çalışmalı. Yerli, milli kaynakları doğru kullanmalı.

Belediye yönetimi İslam dinin tüm değerlerini uygulayan olmalı. Bilim ve teknolojiyi en iyi şekilde kullanmalı. Her işte halkın düşüncesi alınmalıdır. Halka rağmen, halka karşı iş, işlem yapılmamalı. Güven vermeli. Adil olmalı. Dosdoğru, düşüt, hakkaniyetli olmalı. Şeffaf çalışma yürütmeli. DEM parti belediye yönetimleri gibi kesinlikle olmamalı. Alçak gönüllü, ağırbaşlı, efendi olmalı. Samimiyetle davranmalı. Halka binanın üst yerlerindeki, makam odasından bakmamalı. Zemin katta olmalı. Terörist, terör beslememeli. Emperyalizmin, Siyonizm’in, şer odakların mankudu olmamalı. Onurlu ve yerli- milli olmalı.

Belediye yönetimine ahlak, edep, hayâ, hakkaniyet esas alınmalı. Diğer belediyelerle dayanışma içinde olmalı. Merkezi devlet yönetimi, hükumet ile uyumlu çalışmalı. Çatışmaya girmemeli. Halkın bilgi, beceri, meslek, sanat yeteneği artırıcı kurslar açmalı. Sosyal, kültürel belediyecilik yapmalı.

Belediyenin var olma nedeni; halka en iyi hizmeti sunmaktır. Bu görev eksiksiz yerine getirilmeli. Kentte halkı olumsuz etkileyen olaylar olmamalı. Güvenlik tam, eksiksiz olmalı. Şeffaf yönetime halkta katılmalı. Halkın görüşleri alınmadan hizmet yapmaya kalkmamalı. Halk memnuniyeti olmayan işler yapılmamalı. Şikâyetler değerlendirilmeli. Makro ve mikro planlar aşamalı olarak uygulanmalı. Hizmetler halk katılımı ile yapılmalı. Bilim ve mimarlık, mühendislikler eksiksiz uygulanmalı. Son teknoloji ile işlemler, çalışmalar yapılırken, son teknoloji kullanan elemanlar çalıştırılmalı. Akılcı, bilimsel, fikir alışverişli, ekip kararlı işler yapılmalı.

Kentte ulaşım, trafik sorunu çözülmeli.

Binalar depreme, doğal afetlere dayanıklı yapılmalı.

Elektrik, su kesintileri olmamalı.

Ulaşımda kullanılan taşıtlar çevreye uygun olmalı. Çevreye, havaya kirlilik vermemeli.

Sokaklarda, sokak köpekleri olmamalı.

Sokaklar temiz, hijyen olmalı.

Binalar planlı, sıvalı, boyalı olmalı. Sıvasız, boyasız bina olmamalı.

Sular içilebilir, sağlıklı olmalı.

Derelere, akarsulara atık, kirli su, kimyasallı su, pislik, artık, atık kesinlikle atılmamalı.

İşsizlik sorunu giderilmeli. Hükumetlerle işbirliği yaparak, bu işsizlik sorunu çözülmeli.

Kentin doğal yapısı bozulmamalı.

Kentte bitişik nizam binalar yapılmamalı. Binalar parklı, bahçeli, yeşil alanlı yapılmalı. Kentin %70’i yeşil alan olursa, yağmur yağdığında sel, su baskını olmaz.

Gençler bilgilendirilip, bilinçlendirilmeli. Sağlığa, ahlaka, bedene, topluma zararı olan alkol, içki, uyuşturucu, sigara kullanılmamalı. Eğitim ve öğretimle, alınan önlemlerle bu sağlık giderici, bağımlılık yapan maddelerin kullanımı sıfırlanmalı.

Otopark sorunu, kreş sorunu, anaokulu sorunu, spor yapma alan eksikliği sorunu olmamalı. Bütün bu hizmet alanları yapılmalı.

Kentteki halkın bir kısmının, kent çevresinde tarım, hayvancılık, ziraat yapması sağlanmalı.

Her kent kendi yiyeceğini, gıdasını kendi karşılamalı.

Gıdalar doğal yöntemlerle yetiştirilmeli.

Sağlıklı, temiz, mavi, yeşil, huzurlu, mutlu kentler oluşturulmalı.

Uyuşuk, pısırık, edilgen- pasif halk oluşturmamalı. Pinekleme kahveleri kaldırılmalı.

Ülkemizde ve dünyada barışı sağlamalı. Sığınmacı- mülteci oluşmamalı. Ülkemiz bu sığınmacılardan çok olumsuz her yönüyle etkilenmektedir.

Kentin ekonomik aydınlanması yapılmalı. Kentte elektrik kesintisi yapılmamalı.

Kent çevresinde kirletici işletmeler açılmamalı. Taş ocağı, kireç ocağı, maden ocağı gibi işletmeler yapılmamalı.

Kentin tüm yolları standartlara uygun olmalı.

Binaların gölgesi, bir başka binaya düşmemeli. Her bina güneş almalı. Buna ülkemizde hiç dikkat edilmemektedir. Böyle akılsızılar yapılmamalı. Dar sokaklar, kaldırımsız sokak ve caddeler olmamalı.

Sanayi kentin çok dışında olmalı. Kenti kirlilikle olumsuz etkilememeli.

Kent yollarında çukur, kasış, çamur olmamalı.

Bugün bunlara dikkat edilmediğinden onlarca kent yaşanmaz durum almıştır!

Ovalara, verimli topraklara bina asla kurulmamalı.

Belediye halkın ihtiyaç duyduğu her hizmeti vermelidir. Her yere devlet uzanamazsa, belediye uzanır.

Belediye sağlık hizmeti, veterinerlik hizmeti de vermeli.

Kenti pis, kirli, koku, suları zehirleyici sanayiyi kente yakın kurmamalı. Filtre ve arıtma mutlaka olmalı. Bugün buna dikkat edilmiyor.

Sivrisinek bulunmamalı. İlaçlama ve sulak arazileri iyileştirme yapılmalı. Sinek de bulunmamalı.

Şehir meydanları, Luna parklar, çocuk oyun alanları, bilim merkezleri olmalı.

Su, elektrik pahalı olmamalı.

Belediye okul, camii, hastanelere bakmalı.

Ulaşım her yönü ile çeşitlendirilmeli.

Kent pazarları hala onlarca ilimizde yok. Kent pazarları, kültür merkezleri, eğitim merkezleri kurulmalı.

Küçük meslek sanayi siteleri kurulmalı.

Otomobil ve taşıtlar için parklar yeterli olmalı.

Akıllı kentler oluşturmalı.

Çevre ile uyumlu, temiz, hijyen, sağlıklı kentler oluşturmalı. Sahilleri doldurmamalı. Sahillerin doğasını bozmamalı.

İnsanların yüzme sporunu yapabilmesi için tesisler yapmalı. Diğer spor dalları içinde spor tesisleri yapmalı.

Sokak aydınlatmaları yeterli olmalı. Sokaklarda başıboş köpek, kedi olmamalı.

Sokak ve yollar çukur, çamur olmamalı.

Kimya fabrikaları asla çevreyi kirletmemeli. Bugün buna pek dikkat edilmiyor.

Çöpler, çöp fabrikalarında işlenmeli.

Şebeke suları içilebilir olmalı.

Temiz akaryakıt, enerji kullanmalı.

Evlerin içi güneş ışığı almalı. Gündüz evlerde aydınlatma kullanmamalı.

Yollara parke taş, kilitli taş döşenmeli. Çöküyor.

Bir caddede altyapı olarak; su, internet, elektrik, kanalizasyon, telefon hattı, doğalgaz hattı gibi on taneden fazla altyapı hizmeti döşenmiş. Bunlar sadece bir kanal içinde yerleştirilmeli.

Çürük zeminlerde yerleşke kurulmamalı. Tarım toprakları korunmalı.

Yollar, işyerleri, spor alanları tarım topraklarında yapılmamalı.

Sanayi, tarım topraklarında kurulmamalı.

Yeraltı, yerüstü yapılar yapılırken, beyin işletilmeli. Beyin işletilmediğini görüyorum. Benim yaşadığım İlçede, 130 numaralı yolun altındaki, binalar, yola kod alınarak, 8 – 9 -10 katlı yapılmış. Güneyde bu yüksek binaların arkasında, 5 metre uzaklığında bir sokak yapılarak, 4 katlı binalar yapılmış. Bu 10 km. boyunca hep böyle yapılmış. Düşünüyorum ki, bu mimar, mühendis, belediyelerde hiç beyin yok muydu? İnsanlar hiç gün, güneş yüzü görmüyor. Gündüz ışık yakıyorlar.

Şehir yapılırken, selden zarar görmemesi için gereken önlemler alınmalıdır.

Şehir evleri yapılırken, depreme, yıldırıma karşı önlemler alınmalı. Yangına, afetlere karşı önlemler alınmalı. Ülkemizde alına kentler hiç yoktur.

Kanalizasyonlar yetersiz yapılmış.

Yağmur sularının gideceği kanallar pek yapılmamış.

Spor alanları yetersizdir.

Yeterli tuvaletler yapılmamış. Benim yaşadığım ilçede 12 km. uzunluğunda sahil şeridi, yürüme yolu vardır. Ama tek bir tane bile tuvalet yapılmamıştır. Bir tuvalet vardı. Onun yerinde işyeri yapılmış. İnsanda beyin var ama işletilmemektedir.

Kentlerde üstgeçit yapılacağına, altgeçit yapılmalı. Ya da döner merdivenli üstgeçitler yapılmalı.

Kent havası, suyu, yeşili korunmalı. Temiz tutulmalı.

Havai su, çevre temizliğini korumamak; tüm canlılara hainlik, düşmanlık, kafasızlık etmektir.

Gençlerin dertleri, sıkıntıları giderilmeli.

Aileler eğitilmeli. İş verilmeli.

Otopark eksikliği giderilmeli. Bu konuda pek çalışma yapılmıyor. Arabamız olmasına rağmen, araba uzakta olduğu için, taksi çağırıp, hastaneye gidiyoruz.

Sağlık, eğitim ve sağlıklı beslenmeye, spora önem ve değer verilmeli.

İnsanların konut sıkıntıları giderilmeli. Kocaeli’nde 315 bin konut var. Her yıl yaklaşık 12- 15 bin konut yapılıyor. Sakat konutlar 1999 Marmara depreminde yıkıldı. Hala depreme dayanıksız 160 bin konut var. Mimar, mühendislere, sorumlulara yuh diyorum. Yaptıkları işleri doğru yapınmayanlara artık yuh diyorum. Bu akılsız, beyinsizler yüzünden ülkemizin kalkınması gerçekleşemiyor.

Halkın güvenliği sağlanmalı. Bu hafta Çember 13. Güvenlik uygulamasında da 3750 kişi tutuklandı. Her seferinde 3- 4- 5 bin kişi tutuklanmaktadır. Eğitim iyi yapılmalı. Cezalar caydırıcı olmalı. af çıkarılmamalı.

İş kazaları, elektrik ten çıkan yangınlar önlenmeli. Her 4 ayda bir elektrik tesisatı kontrol edilmeli. Elektrik kontağından her yıl yüzlerce fabrikamız, binlerce evimiz yanmaktadır.

Kahveler okuma salonuna dönüştürülmeli.

Profesyonel personel çalıştırılmalı.

Bisiklet yolları yapılmalı.

Çevre mutlaka ama muhakkak korunmalı.

Kütüphanelere ilgi çok azdır. Gelenlerin günlük sayısı, personelden azdır.

Kent içinde ulaşımı kolaylaştıracak; battı- çıktılar yapılmalı.

Toplu taşımaya önem verilmeli. Daha çok herkes aracı- taşıtı ile işe gidiyor. Bu ekonomik ve çevreci değildir.

Herkes yönetici olmak istiyor. Çünkü geliri var. Muhtar olmak isteyenler bile çok fazladır. Çünkü muhtarlara asgari ücret tutarı ücret ödenmektedir. Ama ben bu işi pek beceremem diyen yoktur. Muhtarlarda devletin, milletin çıkarını pek korumamaktadır. Yasadışı olayları devlete bildirmemektedir.

Belediyeler bütçelerini halk yararına kullanmalı.

Halkın eğitim- öğretim, kültür varlığa destek olmalı.

Bugün belediyeler ibadet yerlerine ve okullara çok ilgi göstermemektedir.

Sağlık hizmetlerine destek vermeli.

Sanayi, teknoloji hizmetlerine yardımcı olmalı.

Tarım ve hayvancılık konusunda gerekeni yapmalı.

Halkın ticaretine yardımcı olmalı. Ticarette suç işlemeye göz yummamalı.

Belediye enerji üretmeli. Enerjiyi halka çok ucuza veya bedava vermeli.

İş alanları açmalı.

Hak, hukukun korunmasına yardımcı olmalı.

Çocuklara, gençlere, kadınlara ayrıca önem vermeli.

Ailenin korunması için, aileler eğitime tabi tutulmalı.

Spor desteklenmeli.

Adaletin çalışmalarına yardımcı olmalı.

Âlemlerin Rabbi Yüce Allah cc. Bölünüp, parçalanmayı yasaklıyor. Bir bütün olmayı emrediyor. Yoksa gücünüz gider, diye uyarıyor. Bugün, Müslümanlar ne çekiyorsa, Yüce Allah’ın sözlerine uymamaktan çekiyor. Müslümanlar olarak, bir bütün olmalıyız. Bölünüp, parçalanmamalıyız. Bölünmek, parçalanmak; her yönü ile bölünmek; haramdır. Yasaklanmıştır.

Müslümanlar olarak; hak, hukuk, doğruluk, dürüstlük, adalet, hakkaniyet, güzel ahlak, edep, hayâ, ilim, bilim, dosdoğru bilgiden ayrılmamalıyız. İslam dininden bir milimetre bile ayrılmamalıyız. Haktan bir milimetre ayrılmak; batıla, küfre, yanlışa düşürür.

Dini bütün Müslüman olmak için; İslam dinini bir bütün olarak yaşamalı. Yapay ayrılıklar oluşturup; ırklara, cemaatlere, farklı ayrılıkçı görüşlere kapılmamalıyız. Müslümanlar kardeştir. Kardeş olmalı. Dost olmalı. Emperyalizmin, Siyonizm’in bölücü oyunlarına gelmeli. İslam dininin bütünlüğüne zarar- ziyan vermemeli. Bugün Müslümanlar yüzlerce parçaya ayılmışlar. Bunun içinde güçleri gitmiş. İki milyarlık Müslüman nüfus; parya, köle, esir- tutsak, ezilen olmuştur. Her biri tek tek boğulmakta, ezilmekte, parçalanmaktadır. Bu Müslümanlar beyinlerini doğru işletemediklerini göstermektedir.

Oysa Müslüman beynini dosdoğru işletmeli. Bunun için İslam dininden, ilimden, bilimden, doğru bilgiden yararlanmalı. Düşünme biçimlerinin tümünü, doğruya ulaşmak için kullanmalı. Âlemlerin Rabbi Yüce Allah’ın emrinden çıkmamalı. Yasakladıklarına sapmamalı. Doğrudan, haktan, hukuktan ayrılmamalı. İyiliği emretmeli. Kötülüklerden men etmeli. Birey, aile, toplum, devlet olarak; hak- hukuk içinde yaşayıp; onurla- şerefle yaşamalı. Aksini düşünmek; sapıklık, sapkınlık- dalalet olur. Bu da Müslümana yaraşmaz- yakışmaz, diyelim. Hidayete erişmek için Yüce Allah’ı peygamberini sav.  dinleyelim.